Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 powstało 30 stycznia 1989 roku, w odpowiedzi na potrzeby społeczne i oczekiwania żyjących wówczas powstańców wielkopolskich.
Najważniejszy cele wpisany w Statut Towarzystwa to:
-
krzewienie wiedzy i kultywowanie pamięci o zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim w wyniku którego do Macierzy powróciły ziemie stanowiące kolebkę państwa polskiego
-
popularyzowanie wśród młodego pokolenia Polaków wartości, które przyświecały bohaterskim czynom i życiu powstańców.
Cele te są realizowane między innymi poprzez:
-
organizowanie odczytów i prelekcji upowszechniających dzieje powstania i sylwetki jego uczestników, zwłaszcza w szkołach oraz w Muzeum Powstania Wielkopolskiego, a także w muzeach okręgowych, regionalnych,
-
inspirowanie działalności badawczej i wydawniczej (Towarzystwo jest wydawcą kilku książek i rocznika oświatowo-historycznego „Wielkopolski Powstaniec”; współdziała w tym zakresie również z mass mediami),
-
organizowanie konkursów, wystaw i innych imprez poświeconych Powstaniu Wielkopolskiemu,
-
współpracę z organami władzy państwowej i samorządowej w organizowaniu uroczystości rocznicowych, w sprawowaniu opieki nad weteranami Powstania Wielkopolskiego i miejscami pamięci Powstania Wielkopolskiego,
-
wspieranie wychowawczej działalności szkół i jednostek harcerskich oraz innych instytucji noszących imiona bohaterów Powstania Wielkopolskiego,
-
dokumentowanie historii Powstania Wielkopolskiego (pozyskiwanie dokumentów, fotografii i pamiątek związanych z powstaniem), we współpracy w tym zakresie z muzeami, instytucjami nauki i kultury.
Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 powstało 30 stycznia 1989 roku z inicjatywy grupy członków Komitetu Organizacyjnego Obchodów 70 Rocznicy Powstania Wielkopolskiego. Idea utworzenia Towarzystwa wynikała z potrzeby społecznej i oczekiwań powstańców. Wówczas żyło ich w kraju ok. 200, dzisiaj wśród nas nie ma już żadnego.
W roku 1989 działała jeszcze Krajowa Komisja Weteranów Powstania Wielkopolskiego, jednak wiek i kondycja zdrowotna uczestników Powstania uniemożliwiały podejmowanie aktywnej działalności. Stąd tradycje kultywowania dorobku Powstania Wielkopolskiego przejęło Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Są one odległe w czasie i przedstawiają się następująco:
1921-1922 Towarzystwo Powstańców Wielkopolskich
1922-1927 Związek Towarzystw Powstańców i Wojaków Ziem zachodnich RP
1922 Związek Towarzystw Uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918/1919
1927 Ogólnokrajowy Związek b. Uczestników Powstań Narodowych RP
1932 Związek Weteranów Powstań Narodowych RP 1914/1919
1938-1949 Związek Powstańców Wielkopolskich
1949-1980 Krajowa Komisja Weteranów Powstania Wielkopolskiego z siedzibą przy
Zarządzie Okręgu ZBOWiD w Poznaniu.
W 1989 roku 25-osobowa grupa inicjatywna przyjęła założenia programowe i organizacyjne oraz Statut nowej organizacji. 30 stycznia 1989 roku Wydział Społeczno- Administracyjny Urzędu Wojewódzkiego wpisał do Rejestru Stowarzyszeń i Związków pod nr 155 stowarzyszenie pod nazwą „Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919”.
Na pierwszym zebraniu organizacyjnym 14 lutego 1998 roku wybrano Prezydium Zarządu Głównego Towarzystwa w składzie: Anatol Gawrych-Laudański- prezes, wiceprezesi: Stefan Barłóg, Marian Jakubowicz, Stanisław Smoczyński, Zofia Czubała-sekretarz, Helena Kruczek- skarbnik, Tadeusz Bartkowiak, Włodzimierz Warchalewski i Rudolf Żurek- członkowie.
Najwyższą władzą Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19 jest Krajowy Zjazd Delegatów. Dotychczas odbyły się cztery Zjazdy, w tym jeden Nadzwyczajny.
Na bieżąco pracami Towarzystwa kieruje Zarząd Główny i wybrane z jego składu Prezydium.
W ramach Towarzystwa działają Zarządu Oddziałów: wielkopolskiego, Kujawsko-pomorskiego i Lubuskiego – skupiające koła działające na terenie ww. województw, a także samodzielne koła w Warszawie, Szczecinie i Legnicy.
Ogółem do Towarzystwa należy ponad 2500 członków skupionych w 84 kołach.
Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 od 2004 roku posiada status organizacji pożytku publicznego.