Michał Klisinski

Upamiętnienie świadków historii i pionierów Dyrekcji Lasów Państwowych w Gorzowie Wielkopolskim Michała i Agnieszki Sobczak w Zdroisku 

W deszczowej aurze, ale z licznym udziałem mieszkańców Zdroiska w gminie Kłodawa i zaproszonych gości, odbyła się w piątek 22 marca 2024 r. uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej dawnych mieszkańców Zdroiska – Powstańca Wielkopolskiego i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej Michała Sobczaka i jego żonę Agnieszkę Sobczak, ofiarę represji w niemieckich, nazistowskich obozach koncentracyjnych w Auschwitz II Birkenau i Floosenburgu.
Z inicjatywą wykonania tablicy pamiątkowej i zorganizowania uroczystości upamiętniającej dawnych mieszkańców Zdroiska wystąpiło Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim we współpracy z Sołectwem Zdroisko. Do wsparcia tej cennej inicjatywy udało się pozyskać darczyńców (fundatorów) instytucjonalnych: Nadleśnictwo Kłodawa (współorganizator), Gminę Kłodawa, Kostrzyńsko – Słubicką Specjalną Strefę Ekonomiczną, Powiat Gorzowski i prywatnie Tadeusza Jędrzejczaka – członka Zarządu Województwa Lubuskiego.
 Uroczystość rozpoczął sygnał z trąbki leśniczego. Następnie w podniosłej atmosferze odegrany został hymn Polski. Odsłonięcia tablicy dokonali, z udziałem przybyłych krewnych upamiętnianych mieszkańców, nadleśniczy Tomasz Kalembkiewicz, wójt Kłodawy Anna Mołodciak, sołtys Zdroiska Szymon Łabuda, Tadeusz Jędrzejczak i Prezes Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim Michał Klisiński.
W uroczystości uczestniczyli również: Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim Józef Kruczkowski, Prezesi Kół Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Skwierzynie Walenty Kulik i w Witnicy Marian Piątkowski, oraz reprezentujące Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim Barbara Zwolińska, Dorota Ciołka -Wiśniewska, Renata Ostrzeniewska i Jerzy Sygnecki. Gośćmi honorowymi uroczystości byli krewni braci Michała Sobczaka, w tym niestrudzony kustosz pamięci rodzinnej Szymon Wiemann, córki sióstr Agnieszki Sobczak Ewa Dybiona i Lidia Lamczyk oraz Pani Maria Błachuta, która jako dziecko bywała ze swoimi rodzicami i rodzeństwem u Państwa Sobczak w Zdroisku i udostępniła zdjęcia z tamtego okresu.
Uroczystości towarzyszyła wystawa pamiątek, zdjęć, dokumentów i odznaczeń upamiętnianych mieszkańców w Izbie Tradycji Kultur w Zdroisku. Po obejrzeniu wystawy i wysłuchaniu krótkiej prelekcji Prezesa Gorzowskiego Koła TPPW 1918-1919 przybliżającej ich historię, uczestnicy uroczystości mogli przy specjalnie przygotowanym żurku, bigosie, kawie i pysznych ciastach porozmawiać oraz podzielić się wspomnieniami o Michale i Agnieszce Sobczak.
 Serdeczne podziękowania należą się członkom Rady Sołeckiej z Sołtysem Szymonem Łabudą oraz mieszkańcom Zdroiska za organizację i przygotowanie oprawy uroczystości.

Biogramy:

MICHAŁ SOBCZAK (Wiemann) urodził się 24.08.1898 r. w Brzeźnie, pow. Wągrowiec, jako Michał Wiemann, syn Andrzeja Wiemanna i Marcjanny Sobczak. Jego dziadek był kolonistą niemieckim spod Monachium. On i jego dwaj bracia Józef i Antoni brali udział w walkach o wolność i niepodległość Polski. Od 06.01.1919 r. uczestniczył jako ochotnik w walkach o Budzyń i Szubin oraz w bitwie pod Radwankami. Od 25.02.1919 r. z przydziałem do 5 kompanii II batalionu 4 Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszego 58 Pułku Piechoty, który jako formacja został odznaczony Orderem Virtuti Militari za udział w wojnie polsko-bolszewickiej). Od 08.08.1919 do 17.07.1921 r. uczestniczył w wojnie polsko bolszewickiej. W Dwudziestoleciu Międzywojennym mieszkał w Poznaniu. Od 05.10.1933 r. był członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich. Przed czerwcem 1945 r. przybył z pierwszymi grupami polskich osadników do Gorzowa Wielkopolskiego, gdzie podjął pracę w Lasach Państwowych. W tym czasie zmarła jego pierwsza żona Marianna. Jako pionier tworzonej Dyrekcji Lasów odbierał z dworca w Gorzowie w lipcu 1945 r. Włodzimierza Korsaka. Od 1946 r. był członkiem Gorzowskiego Koła Związku Powstańców Wielkopolskich a od 1957 r. ZBOWiD-u. Pod wywieraną presją zmienił niemieckobrzmiące nazwisko Wiemann na panieńskie nazwisko matki „Sobczak”. Ok. 1962 r. z drugą żoną Agnieszką Sobczak przeprowadził się z Gorzowa, gdzie wspólnie mieszkali do Zdroiska. Za udział w walkach o niepodległość Polski odznaczony Medalem Niepodległości nr 29334 (nadanie z 8.11.1937r.) i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (Uchwała Rady Państwa nr: 12.28-0.975 z dnia 28.12.1957 r.). Pochowany na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wielkopolskim, kwatera 01A rząd 14 grób 5. W 2020 roku Oddział Instytutu Pamięci Narodowej sfinansował renowację nagrobka Michała Sobczaka.

AGNIESZKA SOBCZAK (z domu Berlak) urodziła się 18.12.1909 r. w Polskich Olędrach k. Koźmina Wielkopolskiego. Wraz z pierwszym mężem Stefanem Kujawą przed II wojną światową zamieszkała w Poznaniu (Stefan Kujawa zginął w lutym 1945 r. w walce o Cytadelę w Poznaniu). W sierpniu 1940 r. Agnieszka Sobczak została aresztowana przez Niemców pod zarzutem korzystania z radioodbiornika i słuchania rozgłośni radiowych oraz osadzona w więzieniu dla kobiet w Fordonie. Stamtąd w lutym 1943 r. trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau Przebywała w nim do października 1944 r. kiedy została przewieziona podobozu pracy przymusowej (niewolniczej) w fabryce zbrojeniowej w Dreźnie będącego częścią obozu koncentracyjnego Flossenburg. Wolność odzyskała dopiero 8 maja 1945 r. w czeskich Litomierzycach dokąd Niemcy „ewakuowali” więźniarki. Stamtąd przybyła do Gorzowa, gdzie osiedliła się już jej siostra z mężem i podjęła pracę w tworzonej w mieście Dyrekcji Lasów Państwowych. W 1954 r. wyszła za mąż za Michała Sobczaka. W Gorzowie mieszkała przy ul. Dąbrowskiego 16 a następnie przy ul. Okrzei 7. Około 1962 r. z mężem przeprowadziła się do Zdroiska i zamieszkała w domu przy ul. Źródlanej 20 (w tamtym czasie ul. Źródlana 17) prowadząc tam gospodarstwo nastawione na hodowlę drobiu. Po śmierci męża pod koniec lat 60-tych przeprowadziła się do Konina. Agnieszka Sobczak została odznaczona ustanowionym w 1985 r. Krzyżem Oświęcimskim, którym honorowano osoby więzione w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych za ich heroiczną postawę i ofiarę jaką ponieśli. Zmarła 5 października 1990 r. w wieku 80 lat w Koninie.

Autor jest prezesem Koła TPPW W Gorzowie Wlkp.

 

 

 

Dariusz Poszwiński

Odsłonięcie Miejsca Pamięci Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca

Wybuch Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu, spowodował że w miejscowościach w Wielkopolsce, gdzie czekano na zmartwychwstanie naszej Ojczyzny zaczęły powstawać polskie władze i oddziały zbrojne – jedną z tych miejscowości był Zaborówiec, noszący wtedy jeszcze niemiecką nazwę Wilhelmsruch, położony był wówczas w północnej części powiatu wschowskiego i zamieszkały całkowicie przez Polaków.
W Kronice miejscowej szkoły zachował się zapis mówiący o organizacji oddziału Staży Ludowej w dniu 11 stycznia 1919 r. liczącego czternastu Powstańców Wielkopolskich, z których wielu walczyło na odcinku wolsztyńskim oraz w „Grupie Leszno”, gdzie pod Kaszczorem poległ jeden z nich. Sam Zaborówiec został obsadzony na początku lutego 1919 r. przez oddział Wojsk Wielkopolskich, a linia frontu walk stała się granicą Polski.
Inicjatywę upamiętnienia miejscowych Powstańców Miejscem Pamięci podjęło trzech ich potomków – wśród nich należący od 30 lat do naszego Towarzystwa Kolega. Znalazła ona poparcie wśród mieszkańców Zaborówca, władz Gminy Wijewo, osoby Starosty Leszczyńskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu.
Wspominany zapis kroniki szkolnej zamieszczono na tablicy edukacyjnej wraz z portretami Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca. Ich biogramy wraz z opisem działań powstańczych, znalazły się w specjalnym wydaniu gazety samorządu lokalnego „Wizji Lokalnej”, w opracowaniu Starosty Leszczyńskiego. Nie zapomniano o zamieszczeniu na tablicy kodu QR do tego wydawnictwa, aby mogli się z nim zapoznać liczni turyści zwiedzający tę, położoną w pięknej okolicy, miejscowość oraz uczestnicy turnusów w Domu Rekolekcyjnym Archidiecezji Poznańskiej, mieszczącym się na terenie dawnej Strażnicy Granicznej w Zaborówcu. Kamień pod obelisk na którym zmieszczono tablicę z nazwiskami
17 Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca ufundował właściciel miejscowej żwirowni. Uroczystość odbyła się w asyście oddziału Wojska Polskiego z garnizonu w Lesznie.  W czasie śpiewu Mazurka Dąbrowskiego wciągnięto flagę narodową na maszt, a wartę honorową przy Miejscu Pamięci pełnili żołnierze.
Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonali Wójt Gminy Wijewo wraz ze Starostą Leszczyńskim oraz przedstawicielką Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu. Następnie został on poświęcony przez ks. proboszcza parafii pw. Jadwigi Śląskiej w Brennie. Salwą honorową Wojsko Polskie uczciło pamięć Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca. Liczne delegacje, w tym Kół TPPW z Siedlca i Włoszakowic, złożyły wiązanki kwiatów i zapalone znicze. Kolejna część uroczystości odbyła się sali wiejskiej. Tu głos zabrał Wójt Gminy Wijewo oraz przedstawicielka IPN w Poznaniu. Z kolei Starosta Leszczyński wygłosił prelekcję na temat „Zaborówiec też miał swoich Powstańców”. Zwieńczeniem uroczystości był koncert pt. „Chwała i Cześć Bohaterom”. Wypełniona po brzegi sala wiejska była dowodem na to, że Miejsce Pamięci Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca świadczy i będzie świadczyło o dumie i pamięci o nich wśród jego mieszkańców.

Autor jest prezesem Koła TPPW w Siedlcu

Michał Klisiński
 Andrzej Nawojczyk

Kolejny odnowiony pomnik nagrobny Powstańca Wielkopolskiego na cmentarzu w Gorzowie

W dniu 16 lutego 2024 r. na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wielkopolskim odbyły się uroczyste obchody 105 rocznicy zakończenia Powstania Wielkopolskiego. Organizatorem wydarzenia był Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie przy współpracy z Kołem Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim.
Uroczystość poprowadziła w imieniu Dyrektora Szczecińskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Marzena Szulc – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa. W wydarzeniu uczestniczyli: Radosław Wróblewski – Dyrektor Generalny Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim, Jan Kaczanowski – Przewodniczący Rady Miasta Gorzowa, Bartosz Kmita – Sekretarz Miasta, podpułkownik Krzysztof Słowik – Dowódca 151 Batalionu Lekkiej Piechoty 12 Wielkopolskiej Brygady WOT, reprezentujący dowódcę Garnizonu Skwierzyna mjr Marek Januszczak, Andrzej Jasiński – Komendant Straży Miejskiej w Gorzowie Wielkopolskim, oraz członkowie Gorzowskiego Koła TPPW 1918-19 – Barbara Zwolińska, Renata Ostrzeniewska, Dorota Ciołka-Wiśniewska, Grażyna Czarnecka, Andrzej Nawojczyk, Michał Klisiński i Grzegorz Kaczmarek, a także harcerze i harcerki z gorzowskich drużyn.
W pierwszej części uroczystości zaprezentowany został wyremontowany ze środków Oddziału IPN w Szczecinie nagrobek  Powstańca Wielkopolskiego i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej Marcina Kalmana. Po krótkim wprowadzeniu Pani Marzeny Szulc z IPN, głos zabrali: w imieniu Wojewody Lubuskiego Dyrektor Generalny LUW Radosław Wróblewski, Przewodniczący Rady Miasta Jan Kaczanowiski, oraz inicjator odnowienia pomnika nagrobnego Andrzej Nawojczyk Sekretarz Koła TPPW 1918-1919 w  Gorzowie. Następnie odmówiona została modlitwa pod przewodnictwem ks. kapelana por. Wojciech Nowak.
Kolejna część wydarzenia odbyła się przy pomniku nagrobnym Powstańca Wielkopolskiego Michała Sobczaka, który został odnowiony jako pierwszy na gorzowskim cmentarzu z dotacji IPN. Przy grobie głos zabrał krewny Michała Sobczaka Szymon Wieman oraz Michał Klisiński – prezes Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie.
Uroczystość zakończyła się przy pomniku upamiętniającym Powstańców Wielkopolskich, pod którym uczestnicy wydarzenia oddali hołd i uczcili bohaterstwo uczestników tego zwycięskiego zrywu narodowo-wyzwoleńczego.

KALMAN Marcin (Kallman) ur. 01.08.1890 w Inowrocławiu, rodzice: Marcin, Katarzyna; stopień: starszy szeregowiec; Powstaniec Wielkopolski i weteran wojny polsko – bolszewickiej.
Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (w pierwszym gorzowskim terminie 28.12.1957) oraz także Medalem za Wojnę 1918-21 i Odznaką Wojsk Wielkopolskich.

Powstanie Wielkopolskie
Był ochotnikiem – brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od 05.01.1919 r. – walcząc na froncie północnym m.in. o miasto Inowrocław, Złotniki, Gniewkowo.
Oddział ppor. Cymsa zajął w Inowrocławiu koszary tzw. „czerwone” i w nich pomiędzy 7 a 11 stycznia sformował dwa bataliony piechoty, które przyjęły nazwę 1. i 2. Pułk Grenadierów Kujawskich. Już 11 stycznia 1 i 2 pułki grenadierów stoczyły zacięty, zwycięski bój o Złotniki Kujawskie.
Od 16 stycznia Pułki Grenadierów zostały połączone a na rynku w Inowrocławiu odbyła się przysięga wojskowa.
Z dniem 7 lutego 1919 roku pułk otrzymał nową nazwę: 5 Pułk Strzelców Wielkopolskich.
Pułk obsadza linię Opoki – Wielowieś – Płonkowo – Broniewo – Pszczółczyn pod Łabiszynem o długości około 50 km. Tu nie tylko odpiera skutecznie ataki przeważających sił nieprzyjaciela, wspomagane artylerią, lecz organizuje szereg wypadów w głąb pozycji wroga.

Wojna Polsko – Bolszewicka
Następnie od lata 1919 r. służył w V lub VI Batalionie Wojsk Kolejowych (z których został później utworzony 3 Pułk Wojsk Kolejowych) – w oddziale saperów kolejowych czyli w specjalistycznym rodzaju wojsk inżynieryjnych przeznaczonym do budowy, odbudowy, modernizacji i eksploatacji linii kolejowych oraz mostów na teatrze działań wojennych. Przeszedł szkolenie w zakresie służby wodnej, budowy kolei, mostów drewnianych, ustawianiu kafarów żelaznych i drewnianych.
Wraz z Batalionem walczył w wojnie polsko – bolszewickiej zależnie od potrzeb przesuwającego się frontu: a) albo nie pozostawiając nieprzyjacielowi ani jednego wagonu i parowozu, niszcząc doszczętnie wszystkie ważniejsze obiekty kolejowe, utrudniając tym samym nieprzyjacielowi pościg b) albo np. naprawiając mosty kolejowe na Dnieprze, wykonując szereg poważnych prac budowlanych jak: most na Bugu, średni i ostatni olbrzymi most na Prypeci, przekucie linii kolejowej Krasne-Złoczów-Tarnopol-Brzeżany, zbudowanie mostów przez Dniestr pod Chodorowem, przez Gniłą Lipę pod Rohatynem, przez Seret pod Tarnopolem. Zmarł 23.07.1967, pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Gorzowie przy ul. Żwirowej, kwatera 5A/9/18.

Janusz Sieroń

XI Spotkanie Rodzin Powstańczych w Potulicach

Po raz jedenasty, w sobotę 3 lutego 2024 r. spotkały się rodziny Powstańców Wielkopolskich w Potulicach. Na mogiłach powstańców znajdujących się na cmentarzu parafialnym zapłonęły znicze ustawione przez harcerzy, delegacje i rodziny Powstańców Wielkopolskich.Na uroczystość upamiętniającą bohaterów z Potulic, Żelic i okolicznych sołectw przybyli licznie zaproszeni goście. Samorząd Województwa Wielkopolskiego reprezentowała Agnieszka Grzechowiak wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Wielkopolskiego. Powiat Wągrowiecki reprezentował Tomasz Kranc Starosta Wągrowiecki. Delegacji Gminy Wągrowiec w imieniu Przemysława Majchrzaka Wójta Gminy przewodniczył Jerzy Łukaszczyk zastępca Wójta. Zarząd Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19 reprezentował Roman Grewling. Społeczność lokalną reprezentowali: Izabela Wiśniewska dyrektor Szkoły Podstawowej im. Stanisława Staszica w Żelicach, Łukasz Wiatrowski wiceprezes Zarządu Powiatowego OSP RP w Wągrowcu, pwd. Jacek Śrama Komendant Hufca ZHP w Wągrowcu, Zbigniew Tomczak prezes Towarzystwa Miłośników Łekna, Bogdan Gajewski prezes Bractwa Strzeleckiego w Wągrowcu. Pierwszy raz w uroczystościach potulickich wzięła udział delegacja Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II z Prusiec pod przewodnictwem dyrektor Iwony Gruszki.
Uroczystości upamiętniające poległych bohaterów bitwy pod Radwankami zapoczątkowano mszą św. w intencji Powstańców Wielkopolskich, którą odprawił ks. Tomasz Kubiak. Przy pomniku Powstania Wielkopolskiego, od odśpiewania hymnu państwowego, rozpoczęła się druga część obchodów 105 rocznicy powstania. W asyście pocztów sztandarowych i warty honorowej wystawionej przez Grupę Rekonstrukcji Historycznej, delegacje władz samorządowych i instytucji oraz mieszkańcy złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze pamięci.
Po wspólnym zdjęciu przy pomniku i replice samochodu pancernego Ehrhard,t zebrani przeszli do świetlicy, gdzie Janusz Sieroń prezes Koła TPPW 1918/19 powitał i podziękował za przybycie na XI Spotkanie Rodzin Powstańców Wielkopolskich. Zebranym zaprezentowano dorobek Koła TPPW 1918/19 oraz podjęte działania i inicjatywy na rzecz upamiętnienia bohaterów Powstania Wielkopolskiego.
Podczas Spotkania Rodzin Agnieszka Grzechowiak wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Wielkopolskiego wręczyła Odznaki Honorowe „Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego Januszowi Sieroniowi, Andrzejowi Surdykowi. Odznakę dla Hufca ZHP Wągrowiec odebrał komendant Hufca pwd. Jacek Śrama. Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc uhonorował „Nagrodą Herbu Powiatu Wągrowieckiego” Jerzego Konwińskiego. W imieniu Zarządu Głównego TPPW 1918/19 Roman Grewling odznaczył Danutę Kitkowską-Sieroń Odznaką Honorową „Wierni Tradycji”.
Uroczystości zakończył występ Wiktorii Paszkiewicz. Dziewczynka zaśpiewała wiązankę pieśni patriotycznych wywołując u zebranych łzy wzruszenia i długotrwałą owację na stojąco.
Wspólne rozmowy, wspomnienia przy słodkim poczęstunku przygotowanym przez Stowarzyszenie Strzecha w Potulicach zakończyły uroczystości XI Spotkania Rodzin Powstańców Wielkopolskich.

Autor jest prezesem lokalnego Koła TPPW

 

Katarzyna Kozina 

Jubileusz w pakoskiej Szkole Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich

Dnia 5 stycznia 2024 roku społeczność Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Pakości uroczyście świętowała Dzień Patrona Szkoły oraz jubileusz 60-lecia istnienia placówki. W tym dniu odbywały się okolicznościowe apele różnych grup wiekowych oraz spotkania w klasach. Cała szkoła była pięknie udekorowana, zostały wystawione pamiątkowe kroniki, stworzone tematyczne gazetki ścienne, rozdawane okolicznościowe butony.
Jak co roku odbył się uroczysty przemarsz pocztu sztandarowego, delegacji, gości oraz społeczności szkolnej na cmentarz parafialny w Pakości przed pomnik upamiętniający poległych powstańców. Prezes Pakoskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego p. Małgorzata Dzióbkowska rozpoczęła ceremonię, a następnie wiceprezes p. Wiesław Kończal podkreślił ważność i istotę Powstania Wielkopolskiego dla państwa polskiego. Z kolei p. dr Róża Sielecka, zastępca burmistrza, przypomniała rolę jaką odegrało powstanie w historii naszego kraju i gminy. Kulminacyjnym momentem był apel poległych, po którym delegacje złożyły kwiaty przed pomnikiem.
Po wzruszającej ceremonii na cmentarzu parafialnym rozpoczęło się uroczyste celebrowanie jubileuszu 60-lecia w murach szkoły. Nauczyciele i uczniowie przygotowali niezwykły apel, podczas którego podziwiano występy wokalne, aktorskie i taneczne uczniów.
W dalszej części programu wyświetlono prezentację związaną z historią szkoły, zdjęcia oraz życzenia, które zostały przesłane w formie filmów wideo dla społeczności placówki od Ministry Edukacji p. Barbary Nowackiej, Rzeczniczki Praw Dziecka p. Moniki Hornej-Cieślak, wnuczki dowódcy kompanii pakoskiej w Powstaniu Wielkopolskim p. Bogny Poczekaj-Ryszczuk, nauczycieli, uczniów, przedstawicieli zaprzyjaźnionych placówek oświatowych i innych osób pragnących przekazać swoje gratulacje. Program zakończył polonez, a następnie głos zabrała wicedyrektor szkoły p. Magdalena Majchrzak-Tschurl, która odczytała akt ustanowienia Święta Patrona Szkoły z 1975 roku i podziękowała wszystkim za obecność. Na zakończenie głos oddano zaproszonym gościom. Przemawiali przedstawiciele władz samorządowych, w tym przewodnicząca Rady Miejskiej w Pakości p. Joanna Błaszak, zastępca burmistrza p. dr Róża Sielecka.
 Kontynuacją uroczystości była msza święta odprawiona 6 stycznia 2024r. w kościele parafialnym pw. św. Bonawentury w Pakości w intencji Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich z okazji 60.rocznicy powstania oraz poległych i zmarłych powstańców oraz członków ich rodzin. Zwieńczeniem obchodów Święta Patrona Szkoły i jubileuszu 60-lecia istnienia placówki był Marsz na Orientację Szlakiem Powstańców Wielkopolskich na trasie Pakość- Kościelec-Pakość w dniu 13.01.2024r.

Autorka jest nauczycielem Szkoły Podstawowej
im. Powstańców Wielkopolskich w Pakości
i członkiem Koła TPPW

Arkadiusz Słabig

Powstańcze święto w Miałach (19 stycznia 2024 roku)

Cykliczne Święto Patrona Szkoły im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach w tym roku miało wyjątkowy wymiar ze względu na towarzyszące mu okoliczności. Mając na uwadze upamiętnienie 105. rocznicy walk powstańczych w Puszczy Noteckiej i 104. rocznicy przyłączenia południowej Wieleńszczyzny do Polski rozbudowano program uroczystości. Po nabożeństwie zorganizowano uroczysty przemarsz społeczności szkolnej wraz z zaproszonymi gośćmi przez Miały w honorowej asyście pojazdu pancernego „Kazimierz Grudzielski”, będącego własnością Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „Ehrhardt M17”. Jest to replika słynnego „pancernika” zdobytego przez żołnierzy wielkopolskich w Budzyniu w lutym 1919 roku.
Przed budynkiem szkoły odbył się Apel Pamięci przywołujący postaci bohaterów wielkopolskiej drogi do niepodległości. Dr hab. Rafał Reczek, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, dr hab. Arkadiusz Słabig, prezes mialskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Joanna Ignaszak, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach i Elżbieta Rybarczyk, burmistrz Wielenia dokonali uroczystego odsłonięcia pomnika z inskrypcją o treści: „W hołdzie naszym przodkom, mieszkańcom Miałów, Mężyka i Białej, walczącym w latach 1918-1920 w ochotniczych oddziałach powstańczych, Armii Wielkopolskiej i Wojsku Polski. W 105. rocznicę walk powstańczych w Puszczy Noteckiej i w 104. rocznicę przyłączenia południowej części ziemi wieleńskiej do Polski. Miały 19 stycznia 2024 roku”. Budowę wskazanego obiektu sfinansowano dzięki wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, dotacji Fundacji Krystyny i Andrzeja Gawrońskich, a także ze środków własnych mialskiego Koła TPPW 1918-1919. W zaprojektowanie pomnika zaangażowali się dr hab. A. Słabig, Wojciech Chałupka (naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu) i Anna Hekert (inspektor w OBUWiM IPN w Poznaniu). Wykonawstwem zajął się Zakład Kamieniarski Granit z Czarnkowa, kierowany przez Lucynę i Bogdana Nowaków.
 Kolejnym etapem Święta Patrona była uroczysta akademia, podczas której głos zabrali: J. Ignaszak, E. Rybarczyk, dr hab. R. Reczek, Roman Grewling (wiceprezes Zarządu Oddziału Wielkopolskiego TPPW 1918-1919) i dr hab. A. Słabig. Po ich wystąpieniach uczniowie mialskiej szkoły, przygotowujący się pod kierunkiem Iwony Bajran, nauczycielki języka polskiego, przedstawili program artystyczny odwołujący się w swej treści do dziejów Powstania Wielkopolskiego. Inscenizacja spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem gości, rodziców i nauczycieli.
 W finalnej części powstańczego święta zaproszeni goście zwiedzili w holu szkoły wystawę prac plastycznych zgromadzonych w ramach III Powiatowego Konkursu Plastycznego „A przez Wielkopolskę leci krzyk wolności”. Catering zapewnili Katarzyna Szymańska (Bistro nad Wodospadem) i Henryk Korpys, sołtys wsi Miały.
Słowa podziękowania kierujemy do wszystkich osób i instytucji, które zaangażowały się organizację powstańczego święta w Miałach i wsparły inicjatywę budowy pomnika.

Dr hab. Arkadiusz Słabig jest prezesem mialskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19