Z działalności Kół i Klubów Młodzieżowych

Małgorzata Dudek

Gminny konkurs wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim w Szkole Podstawowej im. Powstańców Ziemi Opalenickiej w Urbanowie

Gminny Konkurs Wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim to inicjatywa organizowana przez Szkołę Podstawową im. Powstańców Ziemi Opalenickiej w Urbanowie od 2002 roku. Celem konkursu jest zainteresowanie uczniów historią Powstania Wielkopolskiego, motywowanie ich do poszerzania wiedzy o Powstaniu Wielkopolskim, oraz stworzenie uczniom możliwości konfrontacji własnych umiejętności z innymi uczestnikami na temat kultywowania powstańczych tradycji w najbliższej okolicy. Wydarzenie odbywa się w ramach obchodów Święta Szkoły, podczas którego uczniowie biorą udział w uroczystej akademii i oddają hołd Powstańcom, zapalając znicze pod pamiątkową tablicą przy szkole. Konkurs cieszy się dużym zainteresowaniem uczniów. W tegorocznej edycji konkursu (30.04.2025 r.) udział wzięło 17 uczniów z 5 szkół: Szkoły Podstawowej w Kopankach, Szkoły Podstawowej im. Powstańców Ziemi Opalenickiej w Urbanowie, Szkoły Podstawowej w Dakowach Mokrych, Szkoły Podstawowej w Porażynie i Szkoły Podstawowej z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. i Wł. Niegolewskich w Opalenicy. Koordynatorem konkursu jest dyrektor szkoły – Małgorzata Dudek. Pytania konkursowe przygotował pan Roman Szwechłowicz – nauczyciel historii. Wszyscy uczestnicy konkursu wykazali się ogromną wiedzą. Nagrody oraz dyplomy za zajęte miejsca w konkursie wręczył zastępca burmistrza Opalenicy pan Paweł Jakubowski gratulując uczniom.

Wyniki konkursu:
I miejsce:
– Martyna Frankowska – Szkoła Podstawowa w Porażynie
– Maja Gołeczko – Szkoła Podstawowa w Porażynie

II miejsce:
– Kamil Przybysz – Szkoła Podstawowa im. Powstańców Ziemi Opalenickiej w Urbanowie
– Olga Szymczyk – Szkoła Podstawowa w Kopankach
– Igor Mrozik – Szkoła Podstawowa w Porażynie
– Mikołaj Łyszczasz – Szkoła Podstawowa z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. i Wł. Niegolewskich w Opalenicy

III miejsce:
– Róża Szymankiewicz – Szkoła Podstawowa w Dakowach Mokrych
– Piotr Pracharczyk – Szkoła Podstawowa z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. i Wł. Niegolewskich w Opalenicy
-Michał Mroczek – Szkoła Podstawowa z Oddziałami Dwujęzycznymi im. A. i Wł. Niegolewskich w Opalenicy.

Autorka jest członkiem Zarządu Oddziału TPPW

 

Arkadiusz Słabig

Na powstańczym szlaku w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim 

Uczniowie Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach zrealizowali drugi etap projektu  „Silni Polską!”, organizowanego przez Instytut Pamięci Narodowej. Liderem grupy projektowej jest dr hab. Arkadiusz Słabig, profesor Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, członek Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, nauczyciel w szkole w Miałach.
Wybranym tematem podjętych działań było „Dziedzictwo zmagań o niepodległość i granice (1918–1920) w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim”.
Zajęcia przybrały formę jednodniowych warsztatów terenowych w kilku wybranych miejscowościach nad Notecią. Ich celem było zapoznanie uczestników projektu ze świadectwami aktywności politycznej i zbrojnej Polaków w dawnych powiatach wieleńskim i czarnkowskim (dziś to teren powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego) w czasie rewolucji w Niemczech (1918 rok), Powstania Wielkopolskiego, okresie popowstaniowym i podczas akcji rewindykacyjnej ze stycznia 1920 roku.
W ramach warsztatów uczestnicy odwiedzili następujące miejscowości:
1. Miały (gmina Wieleń) – zbiory muzealne zgromadzonymi w szkole (mundur
kombatanta, dokumenty i zdjęcia weteranów Powstania Wielkopolskiego, sztandar
dawnego szczepu ZHP im. Powstańców Wielkopolskich), tablice edukacyjne
poświęcone Powstaniu, ławeczka weterana i pomniki tworzące powstańczy
tryptyk.
2. Wieleń – pomnik ku czci Powstańców Wielkopolskich, Pomnik Wdzięczności (za
powrót do Polski), Dąb Arendt (posadzony w 1920 roku), miejsce po dawnym
przejściu granicznym, Wieża Bismarcka (atakowana kilkakrotnie przez
powstańców).
3. Wrzeszczyna (gmina Wieleń) – pomnik upamiętniający bitwę z 4 lutego 1919 roku
i miejscowych powstańców.
4. Rosko (gmina Wieleń) – pomnik upamiętniający pierwszego poległego w bitwie z
7 lutego 1919 roku, zbiorowa mogiła powstańców i tablica z nazwiskami
miejscowych weteranów Powstania.
5. Gulcz (gmina Wieleń) – tablice z nazwiskami miejscowych powstańców.
6. Lubasz – mauzoleum Powstańców Wielkopolskich oraz mogiła Włodzimierza
Raczyńskiego i Zdzisława Orłowskiego (lokalnych przywódców z lat 1918–1919).
7. Romanowo Górne (gmina Czarnków) – mural „Pogranicze niepodległości”.
8. Walkowice (gmina Czarnków) – tablica informacyjna i pomnik upamiętniające
bitwę z 13 lutego 1919 roku i pamiątkowy dzwon.
9. Czarnków – gmach Starostwa Powiatowego, pomnik ku czci Powstańców i Księży
oraz tablice edukacyjne poświęcone Powstaniu.
10. Pianówka (gmina Czarnków) – pomnik poświęcony powstańcom ulokowany na
brzegu Noteci.
                                                                     
                                                             Autor jest dr. hab. prof. Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku,                                                                               członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania                                                                          Wielkopolskiego 1918/1919

Arkadiusz Małyszka

Swarzędzanie przy grobie powstańca Józefa Kunerta

16 lutego 2025 r., w czasie niedzielnej mszy św. o godz. 12.30, w kościele pw. MBWW przy ul. Poznańskiej w Swarzędzu zostali wspominani Powstańcy Wielkopolscy, którzy niezależnie czy zginęli na froncie, czy umarli śmiercią naturalną są już „w domu Pana” i leżą na cmentarzach gminy.  W tym dniu, 106 lat temu, na froncie zachodnim, polegli Swarzędzanie i zostali pochowani w zbiorowej mogile na cmentarzu parafialnym w Nowej Wsi Zbąskiej: Andrzej Laskowski (1899-1919), Franciszek Malicki (1898-1919), Stanisław Młyńczak (1900-1919), Antoni Przybył (1900-1919), Stanisław Zajączkowski (1899-1919). Natomiast Aleksander Preiss (1871-1919) zginął 18 lutego 1919 r. pod Celichową, pochowany na cmentarzu parafialnym w Zbąszyniu. Natomiast poległego w tym samym czasie Józefa Kunerta (1901-1919), pochowano w Swarzędzu, a jego grób wojenny znajduje się na cmentarzu przy ul. Poznańskiej. Poza tym 16 lutego 1919 r., na Rynku w Swarzędzu, podczas sumy polowej celebrowanej przez księdza dziekana Stefan Beiserta z Uzarzewa, miała miejsce przysięga oddziałów Straży Ludowej (formacji wojskowej wykorzystywanej przez władze polskie do służby garnizonowej i porządkowej), z terenu powiatu wschodnio-poznańskiego. Poza tym tego samego dnia w 1919 r. został podpisany rozejm w Trewirze kończący walki zbrojne Powstania Wielkopolskiego. 
Po mszy w kościele, ksiądz proboszcz Szymon Likowski zaprosił wszystkich do zgromadzenia się przy grobie Józefa Kunerta. Tam członkowie Zarządu Głównego TPPW Arkadiusz Małyszka i Wawrzyniec Wierzejewski przypomnieli zebranym znaczenie daty 16 II 1919 r. Po modlitwie zapalono znicze na grobie wojennym oraz pod tablicą upamiętniającą Powstańców Wielkopolskich spoczywających na cmentarzu przy ul. Poznańskiej.

Autor jest Prezesem Koła TPPW w Swarzędzu

Violetta Wojtaś

Gminne Obchody 106. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego oraz Święto Patrona Szkoły w Rosku

7 lutego 2025 roku odbyły się Gminne obchody 106. rocznicy Powstania Wielkopolskiego oraz Święto Patrona Szkoły Podstawowej w Rosku. Upamiętnienie wydarzeń z roku 1918 rozpoczęto od mszy św. w kościele pw. św. Stanisława Biskupa, celebrowanej przez proboszcza księdza Jakuba Turka. O oprawę muzyczną podczas mszy św. zadbał chór Lutnia. Po mszy odbył się Apel Poległych przy pomniku Powstańców Wielkopolskich, a delegacje złożyły wiązanki kwiatów. Następnie wszyscy przeszli do sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej, gdzie odbyła się uroczysta akademia. Wśród zaproszonych gości byli m.in.: Burmistrz Wielenia p. Elżbieta Rybarczyk; Wiceburmistrz Wielenia p. Jan Graczyk; asystentka biura poselskiego Posłanki na Sejm RP Marii Małgorzaty Janyska p. Renata Wujec; p. Edyta Poznaniak – Helak i p. Piotr Judkowiak reprezentujący Posła na Sejm RP Adama Lubońskiego; Wicestarosta Powiatu Czarnkowsko–Trzcianeckiego p. Tadeusz Teterus wraz z radnymi do Rady Powiatu p. Lucyną Nawrot, p. Markiem Helakiem i p. Tobiaszem Dolnym; Przewodnicząca Rady Miejskiej w Wieleniu p. Katarzyna Kędzierska wraz z Radnymi do Rady Gminy w Wieleniu; starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Poznaniu – Delegatura w Pile p. Grzegorz Jan Maciuszko; Komendant Komisariatu Policji w Wieleniu podkomisarz Przemysław Kowalski; przedstawiciele Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w osobach Prezesa p. Tadeusza Musiała, Wiceprezesa p. Janusza Sałaty i Sekretarza Generalnego p. Piotra Wojtczaka; Prezes TPPW 1918/1919 Koło Ziemi Wieleńskiej p. Mirosław Nawrot; pracownicy i wykładowcy Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. UAM dr hab. Agnieszka Jakuboszczak oraz dr Karol Kościelniak; współzałożycielka i dyrektorka Fundacji Języka i Kultury Polskiej w Bedford w Wielkiej Brytanii p. Agnieszka-Zuzanna Derleta, z którą to nasza szkołą nawiązała współpracę; Dyrektor Samorządowej Administracji Oświatowej w Wieleniu p. Przemysław Grześkowiak wraz z dyrektorami placówek oświatowych z gminy Wieleń; kombatanci wieleńscy ze Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych wraz z Prezesem p. Bolesławem Kleczewskiem i p. Alicję Ławniczak; p. Roman Wikieł wieloletni pracownik Poczty Polskiej; przedstawiciele Chóru Lutnia i Koła Gospodyń Wiejskich z Roska, sołtys Roska, a także przedstawiciele Rady Rodziców SP w Rosku. 
Część oficjalną rozpoczęło wprowadzenie pocztów sztandarowych wszystkich szkół z terenu Gminy Wieleń, Chóru Lutnia z Roska, Kółka Rolniczego z Roska, Związku Polskich dzieci Wojny Oddział w Wieleniu, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, Gminnego Koła PSL w Wieleniu. Uczniowie z najmłodszych klas SP odśpiewali hymn państwowy oraz hymn szkoły. Głos zabrali: Dyrektor SP im. Powstańców Wlkp. w Rosku p. Roman Frąckowiak; Burmistrz Wielenia p. Elżbieta Rybarczyk, asystentka biura poselskiego Posłanki na Sejm RP Marii Małgorzaty Janyska p. Renata Wujec, w imieniu Posła na Sejm RP Adama Lubońskiego p. Edyta Poznaniak – Helak, wicestarosta powiatu czarnkowsko–trzcianeckiego p. Tadeusz Teterus, Przewodnicząca Rady Miejskiej w Wieleniu p. Katarzyna Kędzierska, starszy wizytator KO w Poznaniu Delegatura w Pile p. Grzegorz Jan Maciuszko, p. Agnieszka Zuzanna Derleta Dyrektor Fundacji Języka i Kultury Polskiej w Bedford w Wielkiej Brytanii, Prezes ZG TPPW p. Tadeusz Musiał.
Listy intencyjne wystosowali: Minister Rozwoju i Technologii  Krzysztof Paszyk, Poseł na Sejm RP Henryk Szopiński oraz Wojewoda Wielkopolski Agata Sobczyk. 
Z rąk Prezesa TPPW nasza szkoła otrzymała honorową odznakę „Wierni Tradycji”, przyznawaną przez Zarząd Główny TPPW za zasługi w upowszechnianiu wiedzy i pamięci o Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919. Taką odznaką odznaczeni również zostali Joanna i Michał Ignaszakowie.
Po przemówieniach okolicznościowych zaprezentowana została książka „Rosko– moja mała Ojczyzna”, napisana nie przez profesjonalistów czy historyków, ale przez jej mieszkańców: uczniów, nauczycieli, zaproszonych do współpracy seniorów i liderów grup działających lokalnie. Ta publikacja to efekt projektu realizowanego przez naszą szkołę – Szkołę Podstawową im. Powstańców Wielkopolskich w Rosku wspólnie z Wydziałem Historii UAM w Poznaniu.
Poznaliśmy autorów tej książki.
Wśród uczniów są to:

Wiktoria Mąka, Zuzanna Dratwia, Oskar Pikula, Eryk Kupis, Mikołaj Nawrot, Ksawery Szczudło, Katarzyna Ławniczak, Urszula Skrzypska, Marcin Dębny i Szymon Frąckowiak.

Wśród dorosłych mieszkańców Roska:

Agnieszka Kulczycka, Teresa Matuszczak, Iwona Szylke, Bogusława Miechowiecka, Elżbieta Rybarczyk, Magdalena Plich, Dominika Janecka, Mirosława Włodarek i Marzena Frąckowiak. 
Recenzentem książki i Pełnomocniczką Dziekana Wydziału Historii ds. współpracy ze szkołami jest prof. UAM dr hab. Agnieszka Jakuboszczak. Opiekunem merytorycznym projektu i redaktorem książki jest dr Karol Kościelniak z Pracowni Historii Wojskowej UAM w Poznaniu. Koordynatorką projektu i współredaktorką książki jest Violetta Wojtaś, nauczycielka historii. 
Podziękowania skierowane zostały także w stronę sponsorów tej publikacji, których wsparcie nie tylko umożliwiło nam realizację planów, ale także umocniło wiarę w siłę wspólnoty i współpracy. 
Ogłoszono także wyniki szkolnych konkursów. Koordynatorem konkursu plastycznego „Rosko–dawniej i dziś w fotografii była p. Hanna Kujanek, laureatami konkursu zostali: Dorota Helak, Marta Nawrot, Mikołaj Jagła, Anastazja Madaj i Michał Rogalski. Odbył się także Szkolny Konkurs Literacki „List do Powstańca”, którego koordynatorem była p. Mirosława Włodarek, a laureatami zostali Lilianna Garstka i Michał Rogalski.
„Historia ukryta w piosenkach” była mottem przewodnim tegorocznego Święta Patrona, koncertu-opowieści. Pieśń patriotyczna i narodowa towarzyszyła nam w czasie ponad tysiącletniej historii Polski, a najwięcej i najpiękniejszych utworów powstawało w trudnych momentach dziejowych. Pieśń jednoczyła Polaków i zagrzewała do boju. Wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych ma szczególną moc: jest źródłem wielu pięknych wzruszeń i radosnych przeżyć, wywołuje poczucie wspólnoty i jedności wśród śpiewających. 
Na zakończenie uroczystości Dyrektor szkoły p. Roman Frąckowiak skierował podziękowania do wszystkich, którzy zaangażowali się w przygotowanie tego wzniosłego wydarzenia. 
Nie ulega wątpliwości, że treści przekazane w liturgii mszy, w tekstach i pieśniach były dla uczestników niezwykłą lekcją historii i patriotyzmu. Powstańcy zajmują szczególne miejsce w historii naszej małej ojczyzny. 25 lat temu – 7 lutego 2000 roku nasza szkoła otrzymała imię Powstańców Wielkopolskich. Wybór Patrona to hołd nas, współcześnie żyjących, oddany tym, którzy na szali położyli własne życie, życie w imię wolności. Ich poświęcenie nadal żyje w pamięci kolejnych pokoleń.

Autorka jest nauczycielką historii w Szkole Podstawowej
im. Powstańców Wielkopolskich w Rosku

Janusz Sieroń

XII SPOTKANIE RODZIN POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W POTULICACH.

W środę 5 lutego 2025 r. w Potulicach, po raz dwunasty spotkały się rodziny Powstańców Wielkopolskich. Na mogiłach powstańców znajdujących się na cmentarzu parafialnym zapłonęły znicze ustawione przez harcerzy, delegacje i rodziny Powstańców Wielkopolskich. 
Na uroczystość upamiętniającą bohaterów z Potulic, Żelic i okolicznych miejscowości przybyli licznie zaproszeni goście. Wojewodę Wielkopolską reprezentowała I wicewojewoda Karolina Fabiś-Szulc oraz dyrektor Gabinetu Wojewody Piotr Pałczyński. Delegacji powiatu wągrowieckiego przewodniczył Tomasz Kranc Starosta Wągrowiecki. Samorząd Gminy Wągrowiec reprezentowała Wójt Gminy dr Małgorzata Chmielarz, w towarzystwie Piotra Kuźniarka przewodniczącego Rady Gminy Wągrowiec oraz Ryszarda Stępniaka i Mateusza Goździka wiceprzewodniczących Rady Gminy Wągrowiec. W imieniu Zarządu Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19 wystąpił Marek Urbanowicz. Społeczność lokalną reprezentowali: Izabela Wiśniewska dyrektor i Małgorzata Ślęzak wicedyrektor Szkoły Podstawowej im. Stanisława Staszica w Żelicach, Iwona Gruszka dyrektor Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Pruścach, Andrzej Surdyk Dyrektor Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Skokach, Katarzyna Ratajczak Sołtys Sołectwa w Potulicach, Łukasz Wiatrowski wiceprezes Zarządu Powiatowego OSP RP w Wągrowcu, hm. Krzysztof Wojtaszek z-ca Komendant Hufca ZHP w Wągrowcu, Bogdan Gajewski prezes Bractwa Strzeleckiego w Wągrowcu, Krzysztof Drewicz prezes zarządu Jednostki Strzeleckiej Niezłomni, Tomasz Kaczmarek z członkami Stowarzyszenia Historycznego „Saper Wielkopolski”.  Uroczystości upamiętniające poległych bohaterów bitwy pod Radwankami zapoczątkowała msza św. w intencji Powstańców Wielkopolskich, którą odprawił ks. Tomasz Kubiak. Po odśpiewaniu hymnu państwowego przy pomniku Powstania Wielkopolskiego w asyście pocztów sztandarowych i warty honorowej wystawionej przez Stowarzyszenie Historyczne „Saper Wielkopolski”, delegacje władz samorządowych i instytucji oraz mieszkańcy złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze pamięci. 
Dalsza część XII Spotkania Rodzin Wielkopolskich rozpoczęła się odśpiewaniem Roty i wysłuchaniem wiązanki pieśni patriotycznych w wykonaniu Wiktorii Paszkiewicz i Mai Rudzińskiej. Występ uczennic wywołał łzy wzruszenia i owację zebranych. Prezes Koła TPPW 1918/1919 Janusz Sieroń powitał zebranych i podziękował gościom za przybycie oraz zaprezentował dorobek organizacji, podjęte działania i inicjatywy na rzecz upamiętnienia bohaterów Powstania Wielkopolskiego. 
Podczas Spotkania Rodzin I wicewojewoda Karolina Fabiś-Szulc dokonała aktu dekoracji Jerzego Konwińskiego wiceprezesa Koła TPPW 1918/1919, Złotym Krzyżem Zasługi, nadanym przez Prezydenta RP. Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc uhonorował „Nagrodą Herbu Powiatu Wągrowieckiego” Izabelę Wiśniewską i Małgorzatę Ślęzak. W imieniu Zarządu Głównego TPPW 1918/19 Marek Urbanowicz odznaczył Kamilę Kłos Odznaką Honorową „Wierni Tradycji”. Zasłużeni działacze koła zostali wyróżnieni okolicznościowymi podziękowaniami. 
Wspólne rozmowy, wspomnienia przy pysznym poczęstunku przygotowanym przez Stowarzyszenie Strzecha Potulice oraz Koło Gospodyń Wiejskich zakończyły uroczystości XII Spotkania Rodzin Powstańców Wielkopolskich.

Autor jest prezesem Koła TPPW 1918/1919 w Wągrowcu

Kamila Czechowska

106. rocznica zwycięstwa pod Szubinem 11 stycznia 1919 roku

11 stycznia 2025 roku w Szubinie odbyły się uroczystości 106. rocznicy powstańczych walk o wolność Szubina. Uroczystości rozpoczęły się na cmentarzu parafialnym od wprowadzenia pocztów sztandarowych przez komendanta gminnego Związku OSP RP w Szubinie Andrzeja Prybińskiego. Po odśpiewaniu hymnu państwowego głos zabrali prezes Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 Mariola Polańska, burmistrz Szubina Mariusz Piotrkowski oraz dyrektor Muzeum Ziemi Szubińskiej dr Kamila Czechowska. Modlitwę w intencji powstańców poprowadził ks. kanonik Tadeusz Lesiński. Pod pomnikiem złożono wiązanki w biało czerwonych barwach i zapalono znicze pamięci. Na zakończenie odśpiewano Rotę. Wartę przy pomniku wystawili członkowie Towarzystwa Historycznego w Kcyni oraz młodzież z klasy mundurowej Zespołu Szkół im. prof. Emila Chroboczka w Szubinie, a flagi powstańcze dzierżyli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 w Szubinie pod opieką Agnieszki Grobelnej-Staniszewskiej. Uroczystość na cmentarzu nagłaśniał Szubiński Dom Kultury.
Druga część uroczystości odbyła się w murach szubińskiego muzeum, gdzie prowadzący przewodniczący rady muzeum Piotr S. Adamczewski powitał zebranych i przypomniał o historycznych wydarzeniach, które w 1918 i 1919 roku miały miejsce w Domu Polskim. Następnie odczytany został, skierowany na ręce organizatorów, okolicznościowy adres od marszałka województwa wielkopolskiego Marka Woźniaka.
Podczas uroczystości wyróżniono osoby, które od lat pielęgnują tradycję i historię powstańczego zrywu Wielkopolan. Uchwałą ZG TPPW 1918-1919 w Poznaniu Benigna Olszewska, Marlena Posadzy i Adam Godek zostali wyróżnieni Medalem Honorowym „Wierni Tradycji”. Medal wręczyli przedstawiciele zarządu głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 prezes Tadeusz Musiał oraz Janusz Sałata i Piotr Wojtczak. Warto nadmienić, że 5 stycznia 2025 r., podczas wojewódzkich obchodów powstania wielkopolskiego w Inowrocławiu tym samym medalem odznaczeni zostali nauczycielka z SP w Rynarzewie Joanna Wrzosek-Iglewska oraz członek koła TPPW w Szubinie Artur Przemorski.
Następnie program słowno-muzyczny przedstawili uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 w Szubinie pod kierunkiem Dobromiły Swosińskiej i Marioli Polańskiej. Piękny śpiew i muzyka wypełniły salę Domu Polskiego. Po występie młodzieży odbyła się projekcja filmu pt. „Niech się Polska przyśni Tobie…” o poległym pod Szubinem w dniu 11 stycznia 1919 roku starszym strzelcu Piotrze Mocku z Mosiny. O projekcie Stowarzyszenia Sami Swoi Niepełnosprawni powiedziała jego koordynatorka Joanna Nowaczyk. Po projekcji wręczono podziękowania m.in. na ręce Joanny Nowaczyk, sekretarz Stowarzyszenia Sami Swoi Niepełnosprawni w Mosinie Kamili Plumińskiej-Błoszyk oraz prezesa Reprezentacyjnego Oddziału Ułanów Miasta Poznania w barwach 15 Pułku Ułanów Poznańskich Macieja Maćkowiaka.
Podziękowania za udział i zaangażowanie w przygotowanie obchodów złożyli burmistrz Mariusz Piotrkowski, przewodnicząca Rady Miejskiej Anna Kijowska oraz dyrektor muzeum.
Obok powyżej wymienionych w wydarzeniu udział wzięli m.in. starosta nakielski Krzysztof Błoński wraz z przewodniczącym rady powiatu Zbigniewem Sabacińskim i radnymi Arturem Michalakiem i Jarosławem Odrobińskim, radni rady miejskiej Hanna Adamczewska i Mariusz Michalak, przewodniczący Rady Seniorów Jan Kostecki, ks. proboszcz Jacek Pawelczyk, sekretarz Gminy Szubin Renata Kabulla wraz z pracownikami urzędu miasta, prezes Banku Spółdzielczego Piotr Żukowicz, prezes Invest-Club i przedstawiciel Bractwa Strzeleckiego w Szubinie Józef Kłosowski, prezes KPWiK Piotr Milik, starszy cechu rzemiosł różnych w Szubinie Jan Makowiecki, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Hanna Zawadzka-Pleszyńska, dowódca oddziału Reprezentacyjnego Oddziału Ułanów Miasta Poznania w barwach 15 Pułku Ułanów Poznańskich Wojciech Lisiecki (wnuk Hieronima Lisieckiego, obrońcy Szubina), Dowódca Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej st. bryg. Mariusz Mantych, zastępca komendanta komisariatu Szubin st. asp. Joanna Płocharczyk-Rybak, dyrektorzy szkół Maciej Lisowski, Ewelina Marczak, Maciej Mierzwiński, Marlena Posadzy, Agnieszka Tulińska, Paweł Wypych, Robert Zdralek, dyrektor biblioteki Mirosław Rzeszowski, prezesi i reprezentanci organizacji społecznych Akcja Katolicka w Szubinie, Harcerski Krąg Seniorów ZHP w Szubinie, Związek Emerytów i Rencistów w Szubinie, Klub Diabetyków, kibice Lecha Poznań i przedstawiciele Wiktorii Kołaczkowo, Stowarzyszenie Bydgoskich Patriotów, rodziny powstańcze z Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego Koło w Szubinie i Zarządu Głównego w Poznaniu oraz osoby zaangażowane w film o Piotrze Mocku z Mosiny.
Nad powstańczą mogiłą pochyliły się proporce i sztandary: Reprezentacyjnego Oddziału Ułanów Miasta Poznania w barwach 15 Pułku Ułanów Poznańskich, Stowarzyszenie Osób Represjonowanych PRL „Przymierze” w Bydgoszczy, Zespołu Szkół im. prof. Emila Chroboczka w Szubinie, Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie, Ochotniczej Straży Pożarnej w Szubinie, Szkoły Podstawowej nr 1 im. Króla Władysława Jagiełły w Szubinie, Szkoły Podstawowej nr 2 im. Władysława Broniewskiego w Szubinie.

Autorka jest Dyrektorem Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna

Arkadiusz Małyszka

106 rocznica wymarszu swarzędzan do Powstania

12 stycznia 2025 r., przypadała 106. rocznica odczytania, przez przewodniczącego swarzędzkiej Rady Ludowej, a jednocześnie proboszcza swarzędzkiej parafii ks. Tadeusza Mroczkowskiego, apelu, w którym Naczelna Rada Ludowa, wezwała Polaków do pomocy walczącym powstańcom. Podczas niedzielnych mszy św. w kościele pw. św. Marcina został odczytany apel, który 12 stycznia 1919 roku ogłosił ks. T. Mroczkowski. W apelu napisano: „Każdy kto w wojsku służył i karabin udźwignąć zdoła ani chwili namyślać się nie powinien! Miejsce każdego zdrowego młodego Polaka jest dzisiaj w szeregu. […] Już idą zataczają armaty! Odpowiedzią naszą będzie krzyk płomienny milionów: Wara im!!! Zastąpimy im drogę własnymi piersiami i piędzi ziemi nie oddamy”. 
Po mszy obecny ks. proboszcz Aleksander Brzeziński wraz z członkami Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 oraz zgromadzonymi mieszkańcami Swarzędza, odmówili modlitwę w intencji powstańców i odważnego księdza Tadeusza Mroczkowskiego. Po modlitwie przed tablicą upamiętniającą leżących na cmentarzu swiętomarcińskim powstańców zostały zapalone pamiątkowe znicze. 
Przypomniano również, że apel NRL przyczynił się do tego, że 16 stycznia 1919 r. ze Swarzędza wyruszyli kolejni ochotnicy spieszący do powstania. Pożegnał ich również proboszcz Mroczkowski, który wygłosił patriotyczne kazanie zagrzewając ochotników słowami: „Idziemy do boju, nie dopuśćmy, by ziemia nasza była niemiecka. Kto żywy i zdrowy niech idzie do boju”. Mimo że 16 stycznia 1919 roku był dniem powszednim, wymarsz tej grupy ochotników był ważnym wydarzeniem w życiu lokalnej społeczności. Udających się do Poznania, do biura werbunkowego, powstańców żegnały nie tylko rodziny, ale liczna rzesza mieszkańców, w tym członkowie pozostającej na miejscu Straży Ludowej. 
16 stycznia 2025 r., w 106. rocznicę wymarszu grupy ochotników, na mszy św. o godz. 18, pomodlimy się również za zmarłych i poległych powstańców ze Swarzędza.
W ten sposób Koło TPPW upamiętnia 106 rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego

Arkadiusz Małyszka

Prezes Koła TPPW

Michał Klisiński

„Powstańcy Wielkopolscy – Pionierzy Gorzowa Wielkopolskiego i okolic. Materialne dziedzictwo i ślady pamięci”- prelekcja w Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim 

8 stycznia 2025 r. odbyła się w willi Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta przy ul. Warszawskiej prelekcja w ramach cyklu „Gorzowskie Konwersatoria Muzealne” . Cieszyła się dużym zainteresowaniem mieszkańców, którzy wypełnili salę secesyjnej willi. Podczas blisko dwugodzinnego wykładu przedstawiona została historia Powstańców Wielkopolskich, którzy po II wojnie światowej osiedlili się w Gorzowie Wielkopolskim. Ważnym aspektem poruszonym podczas prelekcji było kultywowanie tradycji powstańczych przez prężnie działające koło Związku Powstańców Wielkopolskich. W oparciu o bogaty materiał źródłowy przybliżone zostały losy gorzowskich Powstańców, których część na przełomie lat 40-tych i 50-tych, w okresie stalinizmu dotykały represje władz komunistycznych zwłaszcza za ich życiorysy i udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Ważną część wykładu stanowiło pokazanie dorobku Powstańców na rzecz Miasta i regionu a także informacje dot. miejsc upamiętnienia uczestników Powstania w: Gorzowie Wielkopolskim, Skwierzynie, Witnicy, Starym Polichnie i Zdroisku.

Prelegenci:
Michał Klisiński – urzędnik samorządowy, zawodowo związany z Urzędem Miasta Gorzowa Wielkopolskiego. Pasjonat historii lokalnej. Autor artykułów w Nadwarciańskim Roczniku Historyczno-Archiwalnym. Od założenia w 2020 r. Prezes Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego. Prawnuk Powstańca Wielkopolskiego, uczestnika wojny polsko bolszewickiej i Pioniera Gorzowa Wielkopolskiego – Edmunda Mańczaka.

Andrzej Nawojczyk – był związany z harcerstwem, pracował jako urzędnik administracji rządowej w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim i wykładowca w Akademii im. Jakuba z Paradyża. Obecnie zawodowo związany z Wyższą Szkołą Biznesu w Gorzowie Wielkopolskim. Jego pasją jest odkrywanie historii weteranów walk o niepodległość związanych z regionem gorzowskim. Autor artykułów o tej tematyce. Od założenia w 2020 r. Sekretarz Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego. Wnuk Powstańca Wielkopolskiego, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, żołnierza września 1939 r. i Pioniera Gorzowa Wielkopolskiego – Prezesa Związku Powstańców Wielkopolskich Koło Gorzów- płk. Ignacego Wegnera.

Sławomir Łaniecki

Wojewódzkie Obchody Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego w Inowrocławiu w dniu 5 stycznia 2025 r.

Po raz pierwszy w tej formule, jako wojewódzkie uroczystości, upamiętniliśmy Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego z lat 1918–1919. Pierwszym gospodarzem tego wyjątkowego dla regionu kujawsko-pomorskiego święta, w tym oczywiście jakże ważnego dla Kujaw, był Inowrocław. Wybór tego miasta to nie przypadek. Na mapie działań powstańczych z lat 1918–1919 zajmuje ono szczególne miejsce – rajd oddziałów powstańczych pod dowództwem ppor. Pawła Cymsa, który rozpoczął się 1 stycznia 1919 r. w Gnieźnie, zakończył się krwawą bitwą stoczoną o Inowrocław w dniu 5 stycznia i pełnym zajęciem miasta dzień później. W bitwie o Inowrocław, oprócz sił powstańczych przybyłych z zewnątrz udział wzięli również mieszkańcy miasta oraz, co jest jedynym przypadkiem w całym Powstaniu, regularne oddziały Wojska Polskiego w postaci batalionu z 31. Włocławskiego Pułku Piechoty. Zdobycie przez Powstańców Inowrocławia pozwoliło opanować przez Polaków niemal całe Kujawy. Był to niezwykle ważny akt w obliczu dalszych działań powstańczych przeciwko Niemcom.

Dla mieszkańców Krajny, Pałuk i Kujaw pamięć o Powstaniu Wielkopolskim z lat 1918–1919 jest bardzo ważna i celebrowana szczególnie podczas przypadających rocznic. Zaczynamy tradycyjnie, już od ponad ćwierć wieku w dniu 27 , w bydgoskim Kościele Garnizonowym oraz pod Grobem i Pomnikiem Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego w Bydgoszczy, a następnie w kolejnych dniach i tygodniach spotykamy się w wielu miejscowościach województwa kujawsko-pomorskiego na kolejnych, lokalnych rocznicowych wydarzeniach. Jak zadeklarował Wojewoda Kujawsko-Pomorski, od tej pory wojewódzkie obchody każdego roku odbywać się będą w innej miejscowości związanej ze świętem powstańczym. Partnerem w organizacji corocznych uroczystości, u boku Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, będzie również Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego oraz władze miasta i gminy, na terenie których będziemy się spotykać, aby przypominać wydarzenie insurekcji wielkopolskiej z lat 1918–1919.

Uroczystości w Inowrocławiu miały bogatą oprawę. Po mszy odprawionej w Bazylice Mniejszej NMP, w asyście Wojska Polskiego i z zachowaniem ceremoniału wojskowego złożono kwiaty pod Pomnikiem Powstańców Wielkopolskich. Następnie na placu Klasztornym, przy Kujawskim Centrum Kultury, odbyła się widowiskowa próba rekonstrukcji boju o Inowrocław sprzed ponad wieku z udziałem kilkudziesięciu rekonstruktorów ze Stowarzyszenia Historycznego „Iskra” w Inowrocławiu pod dowództwem Tomasza Sibory, Grupy Rekonstrukcji Historycznych „Garnizon Bydgoszcz” z Bydgoszczy pod dowództwem Arkadiusza Kalińskiego oraz z formacji zaprzyjaźnionych przybyłych z Kujaw i Wielkopolski. W huku wystrzałów i w kłębach dymów Powstańcy Wielkopolscy pokonali niemiecki garnizon inowrocławski. Działaniom tym towarzyszyła również wystawa historyczna przygotowana przez członków obu grup rekonstrukcyjnych. Przy okazji można było również obejrzeć wystawę stałą w Izbie Tradycji Powstania Wielkopolskiego i Wychowania Patriotycznego im. kpt. Pawła Cymsa w Szkole Podstawowej nr 1 w Inowrocławiu.

Na koniec odbyła się uroczysta gala w sali widowiskowej KCK podczas której młodzież inowrocławska – Vanessa Nowak z II LO w Inowrocławiu oraz Szymon Knasiak z Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Inowrocławiu rozmawiali o historii z Wojewodą Kujawsko-Pomorskim Michałem Sztyblem, Wicemarszałkiem Dariuszem Kurzawą, Prezydentem Inowrocławia Arkadiuszem Fajokiem oraz Prezesem Oddziału Kujawsko-Pomorskiego TPPW 1918/1919 w Bydgoszczy. Prezes Zarząd Głównego TPPW w Poznaniu Tadeusz Musiał wręczył również odznaczenia „Wierni Tradycji” dla osób zasłużonych dla krzewienia pamięci o Powstaniu Wielkopolskim. Wyróżnieni zostali: Katarzyna i Tomasz Grubczyńscy z Bydgoszczy, Benigna Olszewska z Szubina, Joanna Wrzosek-Iglewska ze Żnina, Artur Przemorski z Wolwarku i Sławomir Łaniecki z Bydgoszczy.
Dopełnieniem uroczystości był widowiskowy koncert przygotowany przez Orkiestrę Wojskową z Bydgoszczy, Chóru Medici Cantares z Akademii Medycznej w Bydgoszczy z udziałem solistów Joanny Krause i Mateusza Wiśniewskiego. Całością koncertu pokierował dyrygent major Dominik Sierzputowski.

Autor jest doktorem historii, prezesem Zarządu
Oddziału Kujawsko-Pomorskiego TPPW 1918/1919

Arkadiusz Słabig

Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego
(27 grudnia 2024 roku, Miały i Mężyk)

27 grudnia br. liczne grono działaczy związanych ze strukturami oświatowymi, społecznymi i sportowymi w Miałach: Szkołą Podstawową im. Powstańców Wielkopolskich, Sołectwem, lokalnym kołem Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, Klubem Sportowym „Victoria” i Ochotniczą Strażą Pożarną (i wchodzącą w jej skład Młodzieżową Drużyną Pożarniczą), zorganizowało uroczyste obchody święta państwowego – Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Honorowego patronatu udzieliła Elżbieta Rybarczyk, Burmistrz Wielenia.
Po nabożeństwie ku czci powstańców i żołnierzy wielkopolskich, celebrowanym przez ks. prob. Tomasza Tomczaka, uczestnicy uroczystości zgromadzili się na dworcu kolejowym w Miałach. Tam po słowach wprowadzenia wypowiedzianych przez dr. hab. Arkadiusza Słabiga, członka Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, prezesa mialskiego koła terenowego, głos zabrał Michał Ignaszak, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Wieleniu, związany z Klubem Radnych „Wspólnie z Mieszkańcami Miasta i Gminy Wieleń”, prezes Klubu Sportowego „Victoria” w Miałach, który oficjalnie powitał wszystkich zgromadzonych. Honorową asystę przed tablicą pamiątkową pełnili członkowie KS „Victoria” i junacy z Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej. 
Następnie przemaszerowano na Skwer Powstańców Wielkopolskich, gdzie przemówiła Joanna Ignaszak, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach. Przy tworzących symboliczny tryptyk trzech pomnikach poświęconych mieszkańcom Miałów, Mężyka i Białej, którzy w latach 1918 – 1920 walczyli w ochotniczych oddziałach powstańczych, Armii Wielkopolskiej i Wojsku Polskim, zapalono znicze i złożono wiązanki kwiatów. Młodzi sportowcy odpalili race w barwach narodowych, a ich rówieśnicy z OSP sprawowali honorową wartę przed pomnikami. 
Nieco później Jakub Michałek, sołtys wsi Miały, który zadbał o nagłośnienie uroczystości, poprowadził bieg 106 metrów na 106. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Bezpieczeństwo zapewnili strażacy z miejscowej OSP. Sztafetę zlokalizowano na skraju Puszczy Noteckiej, w miejscu zwanym umownie „ścieżką partyzancką” (Jest to odniesienie do ulokowanych tam tablic informacyjnych poświęconych konspiracji niepodległościowej 1939–1945 między Wartą a Notecią). 
Kolejny etap uroczystości odbył się w świetlicy szkolnej, gdzie głos oddano: Katarzynie Kędzierskiej, przewodniczącej Rady Miejskiej w Wieleniu, związanej z Klubem Radnych „Wspólnie z Mieszkańcami Miasta i Gminy Wieleń”, Mariuszowi Michałkowi, działaczowi społecznemu z gminy Czarnków, rodzinnie związanemu z Miałami oraz Przemysławowi Grześkowiakowi, dyrektorowi Samorządowej Administracji w Wieleniu. Mariusz Michałek udostępnił wystawę panelową poświęconą wytyczeniu granicy polsko-niemieckiej w pasie nadnoteckim.
Zgodnie z harmonogramem o godz. 18.00 odbył się finał IV Powiatowego Konkursu Historyczno-Plastycznego „A przez Wielkopolskę leci krzyk wolności”, organizowanego pod honorowym patronatem Wielkopolskiego Kuratora Oświaty, Burmistrza Wielenia, Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie i Muzeum Ziemi Czarnkowskiej. Ze szkół podstawowych w gminach Krzyż Wielkopolski, Drawsko, Wieleń, Trzcianka, Czarnków i Lubasz napłynęło łącznie kilkadziesiąt prac plastycznych wykonanych dowolną techniką, obrazujących zmagania Wielkopolan o zachowanie tożsamości narodowej, wyzwolenie spod obcego panowania i przyłączenie do Rzeczypospolitej. Ich oceny dokonały jurorki: Martyna Drab i Magdalena Słabig. 
Laureaci konkursu (pełna lista w dalszej części artykułu) odebrali dyplomy, nagrody i upominki z rąk Joanny Ignaszak, Katarzyny Kędzierskiej, Arkadiusza Słabiga i Marii Szymańskiej. Fundusze na zakup nagród uzyskano z Urzędu Miejskiego w Wieleniu i Stowarzyszenia Rozwoju Lokalnego w Miałach. 
W pomoc organizacyjną, przygotowanie sali i poczęstunku zaangażowały się następujące osoby: Henryk Korpys (do niedawna sołtys wsi Miały), Katarzyna Szymańska (Bistro „Nad wodospadem”), Dorota Kapczyńska, Marzena Piechowiak, Jolanta Ściegienna, Magdalena Słabig, Piotr Ignaszak, Ksawery Kukucki, Maria Szymańska,Wojciech Piechowiak i Cezary Jechalik.
Mialskie obchody Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego zostały poprzedzone odsłonięciem tablicy informacyjnej o tematyce historycznej w sąsiednim Mężyku, w miejscu zwanym „Mężykowskim Fyrtlem”. Inicjatorką powstania tablicy była Wioleta Sieminiak–Ławrynowicz, sołtys wsi Mężyk. Opracowania merytorycznego i graficznego podjął się Arkadiusz Słabig. W projekcie ujęto losy Mężyka w okresie Powstania Wielkopolskiego i zmagań o powrót południowej ziemi wieleńskiej do Rzeczypospolitej, zamieszczono też nazwiska miejscowych powstańców i żołnierzy Armii Wielkopolskiej, mapy i symbolikę powstańczą. W odsłonięciu wzięli udział mieszkańcy wsi, w tym uczniowie Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach.

Oficjalne wyniki IV Powiatowego Konkursu Historyczno-Plastycznego

„A przez Wielkopolskę leci krzyk wolności” (Miały, 27 grudnia 2024 r.)

Lista laureatów i wyróżnionych

Kategoria I–III

I miejsce

Ex aequo

Iga Margowska
Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Łomnicy
Iwo Margowski
Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Łomnicy

II miejsce

Ex aequo

Olga Sikora
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Jakub Kępa
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach

III miejsce

Pola Brzezińska
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim

Kategoria IV–VI

I miejsce

Ex aequo

Marcelina Duhr
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Wieleniu

Gabriel Wilgucki
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Wieleniu
Ksawery Jechalik
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach

II miejsce

Ex aequo

Adam Gajdziński
Szkoła Podstawowa im. Józefa Noji w Pęckowie
Julia Jagielska
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim
Wojciech Krzemiński
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Piłce
Antonina Ignaszak
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach

III miejsce

Ex aequo

Hanna Grot
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim
Hanna Sadowska
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim
Kacper Lajnweber
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Piłce
Zuzanna Kopańska
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Aleksandra Kępa
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Ksawery Kuźnik
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach

Kategoria VII–VIII

I miejsce

Ex aequo

Marek Karnowski
Publiczna Szkoła Podstawowa im. Zdzisława Orłowskiego w Lubaszu
Piotr Mazur
Szkoła Podstawowa w Jędrzejewie

II miejsce

Ex aequo

Hanna Świtoń
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Pawła II w Wieleniu
Julia Adamska
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Wojciech Piechowiak
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Wiktoria Frąckowiak
Publiczna Szkoła Podstawowa im. Zdzisława Orłowskiego w Lubaszu
Mateusz Janas
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim
Zofia Sikora
Szkoła Podstawowa im. Józefa Noji w Pęckowie

III miejsce

Ex aequo

Maria Szymańska
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Cezary Jechalik
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Anna Sieminiak
Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach
Szymon Tyrawski
Szkoła Podstawowa im. Józefa Chociszewskiego w Chełście
Jan Pita
Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Dzierżążnie Wielkim
Marta Mikus
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim

Autor tekstu i zdjęć: dr hab. Arkadiusz Słabig, profesor Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, członek Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, nauczyciel w Szkole Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach

Marcin Szary

Dyktando „Walki o Cukrownię”

12 grudnia w Szkole Podstawowej Nr 1 w Żninie im. Powstańców Wielkopolskich odbyło się powiatowe dyktando ortograficzne, które od kilku lat organizowane jest jako jedna z uroczystości upamiętniająca bohaterski i zwycięski zryw – czyli powstanie wielkopolskie. W tym roku po raz pierwszy do konkursu przystąpiły szkoły powiatu żnińskiego, które skorzystały z zaproszenia organizatorów. W gronie 5 szkół znalazły się: Szkoła Podstawowa w Rogowie, SP 2 im. Jana Śniadeckiego i SP 5 w Żninie, Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Janowcu Wielkopolskim, Szkoła Podstawowa im. Anny i Alfreda Krzyckich w Słębowie, Szkoła Podstawowa im. Wandy Dobaczewskiej w Gąsawie. Skład uzupełnili uczniowie z Jedynki. 
Autorem tekstu jest historyk Mirosław Pilarski, a o chochliki czyhające na uczestników zadbali nauczyciele języka polskiego Agnieszka Cyganiak i Marcin Szary. Zadaniem uczestników było odnaleźć i poprawić 40 ukrytych w tekście błędów, czyli uczniowie wczuli się w rolę tropicieli błędów. Najlepiej z tym zadaniem poradziła sobie Martyna Mitko z Janowca Wlkp., która znalazła 33 błędy i to ona otrzymała nagrody, dyplom oraz pamiątkowe pióro. Na drugim miejscu znalazła się Zofia Leśniewska z SP nr 2 (znalazła 32 błędy), a na trzecim Jakub Maciuba z SP nr 5 (znalazł 31 błędów). Najlepsi uczestnicy otrzymali nagrody, dyplomy oraz długopisy. Pozostali uczestnicy oraz nauczyciele przygotowujący do konkursu zostali również obdarowani. Uczniowie oraz ich opiekunowie w czasie oczekiwania mogli raczyć się kawą, herbatą, napojami i słodkim poczęstunkiem oraz wysłuchać ciekawostek historycznych o powstaniu wielkopolskim. Nagrody dla uczestników ufundowali: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego, ukrownia Żnin Novago.

Autor jest nauczycielem w Szkole Podstawowej Nr 1 w Żninie

 

Arkadiusz Słabig

III Powiatowy Konkurs Historyczny pn. „Łuny goreją u brzegów Noteci” w Goraju

10 grudnia 2024 r. w gorajskim zamku odbył się III Powiatowy Konkurs Historyczny pn. „Łuny goreją u brzegów Noteci”, zorganizowany przez Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju oraz Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 reprezentowane przez dr hab. Arkadiusza Słabiga. Udział w konkursie wzięły reprezentacje następujących szkół ponadpodstawowych z powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego: Edukacja Lubasz Szkoły im. Ignacego Jana Paderewskiego, Liceum Ogólnokształcące im. Janka z Czarnkowa w Czarnkowie, Zespół Szkół im. Stefana Czarnieckiego w Wieleniu, Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim, Zespół Szkół im. Powstańców Wielkopolskich w Krzyżu Wielkopolskim i Zespół Szkół Leśnych w Goraju.

 Wyniki konkursu:

I miejsce ex aequo: Mateusz Kulinowski (Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim) Piotr Englot (Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju)

II miejsce ex aequo: Józefina Kaźmierczak (Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju) Filip Łech (Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju) 

III miejsce ex aequo: Karol Andrzejkowicz (Zespół Szkół im. Stefana Czarnieckiego w Wieleniu) Filip Banasik (Liceum Ogólnokształcące im. Janka z Czarnkowa w Czarnkowie) Marcel Kwiatkowski (Zespół Szkół Lesnych im. inż. Jana Kloski) Wiktor Siwiak (Zespół Szkół im. Stefana Czarnieckiego w Wieleniu) 

Wyróżnienie: Noemi Buchholz (Liceum Ogólnokształcące im. Janka z Czarnkowa w Czarnkowie) Kacper Graczyk (Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju) Magdalena Komisarek (Zespół Szkół Powstańców Wielkopolskich w Krzyżu Wielkopolskim) Wojciech Łech (Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju) Dominika Suder (Zespół Szkół Ogólnokształcących w Krzyżu Wielkopolskim)

Konkursowi towarzyszyły wykłady: Marcina Podemskiego (Instytut Pamięci Narodowej w Poznaniu) oraz Mikołaja Kułakowskiego (Muzeum Ziemi Czarnkowskiej) poświęcone stanowi wojennemu (1981-1983) i walkom wyzwoleńczym w powiecie czarnkowskim (w roku 1919).

Gratulujemy wszystkim laureatom i wyróżnionym!

Do zobaczenia na kolejnej edycji naszego powstańczego konkursu w Goraju!

Nagrody i upominki dla laureatów i uczestników konkursu ufundowali: Rada Rodziców przy Zespole Szkół Leśnych im. Inż. Jana Kloski, Alicja Augustyniak, związana z Fundacją Kochajmy Zabytki- Dziedzictwo Dzieciom, Wójt Gminy Lubasz, Wójt Gminy Czarnków oraz Arkadiusz Słabig Honorowy patronat nad konkursem sprawowali: Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, Nadleśniczy Nadleśnictwa Krucz, Starosta Czarnkowsko-Trzcianecki, Wójt Gminy Lubasz, Wójt Gminy Czarnków. Burmistrz Czarnkowa, Burmistrz Trzcianki i Burmistrz Wielenia.

Dr hab. Arkadiusz Słabig jest członkiem
Zarządu Głównego i Prezesem Koła TPPW w Miałach

Arkadiusz Małyszka

Stolarz -powstaniec na swarzędzkim placu

Tak jak symbolem ulicznym Wrocławia stały się krasnale, tak w Swarzędzu od września 2021 roku pojawiają się rzeźby stolarzy. Ich autorem jest Jan Śliwiński – absolwent Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Każda z dotychczasowych pięciu postaci stolarza zajmuje się inną pracą lub zajęciem i wyposażona jest w narzędzia typowe dla tego zawodu. Jeden piłuje drewnianą ławkę, drugi wbiega do ratusza, trzymając pod pachą teczkę z projektami mebli, inny hebluje deskę.
11 listopada br., w Święto Niepodległości, uroczyście odsłonięto szóstą rzeźbę stolarza. Józef Powstaniec Wielkopolski stanął na postumencie na placu Powstańców Wielkopolskich. Nie ma jednak narzędzi stolarskich, ale jest w mundurze i ma karabin.
Swarzędz do niedawna słynący z hasła, że „drewnem stoi” dba o przypomnienie roli tych, dominujących niegdyś w mieście, rzemieślników. Ponad 100 lat temu Swarzędz był miasteczkiem, w którym mieszkało około trzech tysięcy obywateli trzech narodowości: Niemcy, Polacy i Żydzi. Przed wybuchem I wojny światowej w mieście było pięćdziesiąt jeden warsztatów stolarskich, których właścicielami byli zarówno niemieccy jak i polscy mistrzowie. W działającym wówczas cechu stolarskim było zrzeszonych 229: mistrzów, czeladników, pomocników, uczniów. Kiedy wybuchło powstanie, w grudniu 1918 roku, to zarówno wśród ochotników, jaki żołnierzy powołanych do Wojska Wielkopolskiego, było wielu polskich stolarzy.
Swarzędzkie koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 od wielu lat starało się, aby na placu noszącym nazwę Powstańców Wielkopolskich znalazło się miejsce, które by ich upamiętniało. Były różne pomysły ścienny mural, obelisk, kamień ze stosowną tablicą. Władze gminy, które ze wspólnego budżetu finansują rzeźby swarzędzkich stolarzy, postanowiły ufundować na placu figurę stolarza-powstańca. Teraz łatwiej będzie zapamiętać, jak nazywa się ten plac.

Autor jest członkiem Zarządu Głównego i prezesem Koła TPPW w Swarzędzu

Kamila Czechowska

Podsumowanie projektu Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego 
DZIEŃ PO DNIU. POWSTAŃCY WIELKOPOLSCY NA PAŁUKACH I KRAJNIE W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ

W czwartek 21 listopada 2024 r. w Muzeum Ziemi Szubińskiej odbyło się podsumowanie projektu Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego pn. DZIEŃ PO DNIU. POWSTAŃCY WIELKOPOLSCY NA PAŁUKACH I KRAJNIE W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ. Podczas wydarzenia zaprezentowano dwie wystawy i rozstrzygnięto konkurs. Oceną prac konkursowych zajęła się komisja w składzie Dyrektor Wydziału Edukacji, Sportu i Rekreacji w Szubinie Alina Zdanowska, Prezes Grupy Plama’s Hanna Zawadzka-Pleszyńska, koordynator projektu dr Kamila Czechowska. Podczas spotkania o przebiegu prac jury mówiła dyrektor Alina Zdanowska, a Przewodniczący Rady Powiatu Nakielskiego Zbigniew Sabaciński mówił o projektach, które realizowane są ze środków Powiatu Nakielskiego w ramach otwartych konkursów ofert. Następnie wręczono nagrody i wyróżnienia dla laureatów konkursu. Podczas spotkania podziękowano nauczycielom i opiekunom nagrodzonej młodzieży. Odebrali je obecni: Marlena Nowaczewska Placówka Wsparcia Dziennego w Szubinie; Dorota Lubawy Szkoła Podstawowa nr 2 w Szubinie; Violetta Hejza I Liceum Bolesława Krzywoustego w Nakle ; Piotr Szybowicz I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie; Hanna Molenda Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie; Emilia Szmelter Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie; Paweł Pietroń Szubiński Dom Kultury. Za zaangażowanie w projekt podziękował burmistrz Szubina Mariusz Piotrkowski.
„Projekt pn. „DZIEŃ PO DNIU. POWSTAŃCY WIELKOPOLSCY NA PAŁUKACH I KRAJNIE W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ” finansowany był ze środków Powiatu Nakielskiego w ramach otwartych konkursów ofert nr 1-6/2024”. Partnerami Szubińskiego Towarzystwa Kulturalnego było Muzeum Ziemi Szubińskiej, Muzeum Ziemi Krajeńskiej, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w Szubinie.
Decyzją komisji w każdej kategorii przyznano następujące miejsca i wyróżnienia:
W kategorii klas „0” – III:
Wyróżnienie: Bartosz Osiński, Placówka Wsparcia Dziennego w Szubinie
Wyróżnienie: Maria Anna Rozkowińska, Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wlkp. w Rynarzewie
W kategorii klas IV-VIII szkół podstawowych:
I miejsce Filip Przybylski, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie
II miejsce Milena Hennig, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie
III miejsce Agata Zielke, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie
Wyróżnienia: Łucja Krzyżanowska, Szubiński Dom Kultury
Hanna Wesołowska, Szubiński Dom Kultury
Nadia Ossowicka, Szkoła Podstawowa nr 2 w Szubinie
Mateusz Ciochoń, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie
W kategorii prace literackie:
I miejsce Oliwia Ciochoń, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie
II miejsce Lena Brzykcy, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Kowalewie
III miejsce Klaudia Rywacka, Szkoła Podstawowa im. Powstańców Wlkp. w Rynarzewie

Autorka jest dyrektorem Muzeum Ziemi Szubińskiej

Arkadiusz Małyszka

Koło Swarzędz TPPW rozpoczęło obchody 106. rocznicy wybuchu
Powstania Wielkopolskiego

W 2024 roku członkowie Koła Swarzędz Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 rozpoczęli obchody kolejnej rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego już w listopadzie. W niedzielę 17 listopada 2024 r., podczas po mszy świętej, w kościele pw. Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych w Swarzędzu, zostali wspomniani w modlitwie wszyscy powstańcy pochowani na parafialnym cmentarzu przy ul. Poznańskiej. Po mszy członkowie TPPW oraz rodziny powstańców spotkali się na cmentarzu przy grobach, które zostały wpisane do Ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Mogiły te oznaczone są tabliczką Weteran walk o niepodległość, udekorowaną barwami narodowymi. Informacja o wpisaniu do ewidencji wpisana została, przez zarządcę cmentarza, do Księgi cmentarnej.
Dotychczas członkom Towarzystwa udało się wpisać do ewidencji groby powstańców: Michała Białkowskiego, Andrzeja Brodziszewskiego, Ignacego Doreckiego, Bronisława Jakubowskiego, Wiktora Kempy, Kazimiery Koniecznej, Jana Mielnika, Bolesława Penczyńskiego i Wiktora Wilczyńskiego. Wśród nich są powstańcy, którzy urodzili się na ziemi swarzędzkiej, jak i ci którzy zostali mieszkańcami naszej gminy w późniejszym okresie życia.
Kołu Swarzędz TPPW nadal będzie prowadziło starania, aby jak najwięcej mogił powstańców znalazło się w Ewidencji grobów weteranów…, zarówno tych znajdujących się na cmentarzu przy ul. Poznańskiej jak i na innych nekropoliach gminy.
Groby zmarłych które spełniają kryteria określone w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, (a więc m.in. Powstańców Wielkopolskich) mogą zostać wpisane do Ewidencji grobów weteranów., którą prowadzi Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej. Wnioski o wpis grobu mogą składać także osoby fizyczne.

Więcej informacji pod adresem https://ipn.gov.pl/pl/upamietnianie/groby-weteranow-walk-o/wnioski-o-wpis-do-ewide/64093,Wnioski-o-wpis-do-ewidencji.html

Sława Nawrocka

Arkadiusz Małyszka

Arkadiusz Małyszka

Swarzędzcy uczniowie wśród laureatów Konkursu TPPW

7 czerwca br. w Sali Herbowej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu miała miejsce uroczysta gala podsumowująca I Ogólnoszkolny Konkurs Twórczości Filatelistycznej. Konkurs nawiązywał do 105. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego i był kolejnym z cyklu dorocznych konkursów ogłaszanych dla młodzieży przez Zarząd Główny i Zarząd Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego. Przewodniczącym Kapituły Konkursowej był Wawrzyniec Wierzejewski, wiceprezes Zarządu Głównego i prezes Oddziału Wielkopolskiego TPPW. W konkursie brała udział młodzież szkolna w trzech grupach wiekowych: dzieci z klas od 1 do 4, od 5 do 8 i młodzież ze szkół ponadpodstawowych. Współorganizatorem konkursu była Szkoła Podstawowa nr 75 im. Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu, a patronat na konkursem sprawowali Wielkopolski Kurator Oświaty i Poczta Polska S.A. Pomocy w organizacji przebiegu konkursu udzieliły Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego i Wielkopolski Urząd Wojewódzki. Wśród fundatorów wyróżnień i nagród znajdowali się m.in. Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego, Firma PARTNER Zenon Żurek, cukiernie „Zagrodnicza” i „Sobczak”.
Na konkurs nadesłano blisko 150 prac z 14 szkół różnego typu. Wyróżniono łącznie 28 osób, w tym 7 laureatów I miejsca w poszczególnych kategoriach. Zdobywczyni dwóch pierwszych miejsc w kategorii kartka i datownik Weronika Szczęsna z Zespołu Szkół im. Powstańców Wielkopolskich 1818-1919 w Krzyżu Wielkopolskim została wyróżniona również medalem Hipolita Cegielskiego, który wręczył sekretarz THC Dominik Górny.
Jury przyznało nagrody w poszczególnych kategoriach tematycznych i grupach wiekowych: na najlepszy projekt znaczka pocztowego, kartki pocztowej i datownika.
W konkursie wzięli udział m.in. uczniowie dwóch szkół ze Swarzędza: Szkoły Podstawowe nr 2 im. Królowej Jadwigi i Szkoły Podstawowej nr 5 im. Adama Wodiczki. Laureatami ze Swarzędza zostali uczniowie SP nr 2:

– za zajęcie I miejsce w grupie klas młodszych w kategorii znaczek pocztowy – Zofia Pędzierska,

– za zajęcie III miejsca w grupie klas młodszych w kategorii znaczek pocztowy – Maja Nasiadek, 

– za zajęcie II miejsca w grupie klas starszych w kategorii znaczek pocztowy – Krzysztof Jędroszkowiak.

Laureaci konkursu otrzymali m.in. wydrukowane przez Pocztę Polską znaczki pocztowe i karty pocztowe oraz stemple okolicznościowe z projektami zgłoszonymi na konkurs. Poczta Polska wydała również okolicznościowy datownik, którym w kolejnych tygodniach będzie można stemplować przesyłki pocztowe w Urzędzie Pocztowym Poznań 2. Wśród nagród, które otrzymali laureaci konkursu znajdowały się „Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego”, albumy o Powstaniu, publikacje TPPW i szereg innych upominków.
Laureatom ze Swarzędza wręczono nagrody w trakcie uroczystości zakończenia roku szkolnego 21 czerwca br.
Prace biorące udział w konkursie zostały zaprezentowane na wystawach organizowanych przez Organizatorów.
Serdecznie gratulujemy laureatom konkursu. Dziękujemy wszystkim uczestnikom ze Swarzędza, za wykonanie i przesłanie swoich prac. Członkowie Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego zachęcają do udziału w kolejnych konkursach nawiązujących do Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 organizowanych przez TPPW.

Autor jest prezesem
Koła Swarzędz TPPW

Jolanta Horowska

XXX. lecie Koła TPPW im Edmunda Klemczaka w Opalenicy

7 listopada 2024 r. koło TPPW im. E. Klemczaka w Opalenicy obchodziło 30. rocznicę działalności. Koło powołano w październiku 1994 r. za sprawą Zygmunta Dudy i Bogumiła Wojcieszaka. Pierwszy z wymienionych, z zawodu nauczyciel, z powołania społecznik, zajął się sprawami organizacyjnymi i programowymi, a drugi poszukiwaniami historycznymi dotyczącymi opalenickich dróg do niepodległości i działaniami memorialnymi oraz publikacyjnymi. 
Historię Koła przedstawiła sekretarz Zarządu Jolanta Horowska, przypominając wypowiedź prezesa Zarządu Głównego TPPW Stefan Barłóg: <<Koło opalenickie TPPW, w krótkim czasie, formami swojej działalności programowej dawało inspiracje – czyni to zresztą dotąd – innym ogniwom Towarzystwa. Tak jest na przykład w przypadku cyklicznych spotkań rodzin uczestników powstania wielkopolskiego. Obejmują one również wspólne śpiewanie piosenek powstańczych i patriotycznych, część artystyczną w wykonaniu młodzieży szkolnej. Spotkania rodzinne przyjęły się także w innych kołach TPPW na terenie Wielkopolski.>> („Wielogłos pamięci… Zygmunta Dudy, pedagoga i regionalisty” (Opalenica 2018, praca zbiorowa pod red. Bogumiła Wojcieszaka)
Właśnie te inicjatywy: Spotkanie Rodzin Powstańczych (XXXII) i opalenickie patriotyczne śpiewanie Cantate Patriae (XVII) są znakiem rozpoznawczym opalenickiego, najliczniejszego w całym TPPW Koła. Kolejne novum w pracy koła to prezentacja multimedialna „Powstańcy mówią…”, której autorami są Jagoda Haloszka oraz Bogumił Wojcieszak. Punktem wyjścia były biogramy, zamieszczone w „Opalenickim słowniku biograficznym”, autorstwa dra Zdzisława Kościańskiego i dra Bogumiła Wojcieszaka. które są napisane – co zrozumiałe – naukowym i sformalizowanym językiem. Biogramy na potrzeby prezentacji przeredagowano, wprowadzając elementy osobistych przeżyć i odniesień. Do zgromadzonych przemówiły „ożywione portrety”, czyli reprezentacje w rzeczywistości wirtualnej, Antoniego Kozaka – pierwszego poległego opalenickiego powstańca, Edmunda Klemczaka – dowódcy kompani opalenickiej, Władysławy Śmierzchalskiej – sanitariuszki i zwiadowczyni wysyłanej przez dowództwo do znajdującego się w rękach niemieckich Zbąszynia celem rozpoznania sytuacji oraz Walentego Edera , czynnego nauczyciela w szkole w Urbanowie, który z początkiem stycznia 1919 r. objął obowiązki sierżanta sanitarnego kompani opalenickiej. 
Dzięki wykorzystaniu AI, czyli sztucznej inteligencji, zgromadzeni mogli zobaczyć i usłyszeć jak można ożywić historię, opowiedzieć ją w sposób osobisty, realistyczny i angażujący. Sztuczna inteligencja pozwala przekształcić suche fakty w żywe, osobiste narracje, które poruszają i edukują, nadając przeszłości nowy wymiar, przede wszystkim edukacyjny oraz pełniejsze, bo osobiście angażujące, znaczenie poznawcze. Nowatorska metoda powinna mieć przede wszystkim zastosowanie w edukowaniu młodych ludzi, którzy w szkole nie dowiedzą się o przyczynach, przebiegu i konsekwencjach Powstania Wielkopolskiego 1918/19. 
Uroczysty charakter spotkania podkreślił fakt udekorowania Koła Odznaką Honorową „Wierni Tradycji”, przyznawaną za wybitne zasługi w upowszechnianiu wiedzy i pamięci o Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919. Odznaczenia dokonali reprezentujący Zarząd Główny TPPW w Poznaniu Tadeusz Musiał – prezes, Wawrzyniec Wierzejewski i dr Zdzisław Kościański – wiceprezesi i Piotr Wojtczak – sekretarz generalny. 
Warto podkreślić, że w wygłoszonej laudacji dr Zdzisław Kościański, oprócz osiągnięć Koła, poruszył problem marginalnego traktowania tematu Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w nowej szkolnej podstawie programowej. Pomimo uznania 27 grudnia Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, sam proces szukania dróg niepodległości W Wielkopolsce i wywalczenia wolności został pominięty. Swoimi refleksjami z dwukadencyjnego kierowania opalenickim kołem podzielił się Andrzej Mainka. 
Wśród zaproszonych gości znaleźli się m. in. dr hab. Rafał Reczek, dyrektor IPN w Poznaniu, przedstawiciele powiatowych i gminnych władz samorządowych oraz przedstawiciele Kół TPPW z Grodziska Wielkopolskiego, Lwówka, Nowego Tomyśla, Wolsztyna, Zbąszynia, a także Dariusz Matuszewski, Kustosz Muzeum Ziemi Grodziskiej

Autorka jest sekretarzem Koła TPPW w Opalenicy

Michał Klisiński

Śladem Powstańców Wielkopolskich – Zasłużonych Pionierów Gorzowa Wielkopolskiego – Gra Terenowa IV edycja – 2024 r.

W sobotnie przedpołudnie w dniu 26 października 2024 r. tropem zasłużonych Powstańców Wielkopolskich – Pionierów Gorzowa w ramach IV edycji Gry Terenowej wyruszyło z miejsca zbiórki w Muzeum im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim przy ul. Warszawskiej 20 uczestników. Wydarzenie miało charakter międzypokoleniowy skupiając zarówno dzieci i młodzież szkolną pod opieką opiekunów jak i osoby dorosłe w pełnym przedziale wiekowym. Wśród uczestników byli uczniowie gorzowskich placówek oświatowych: Szkoły Podstawowej nr 4, IV Liceum Ogólnokształcącego, Zespołu Szkół Kreowania Wizerunku (dawnej Zespół Szkół Odzieżowych). Swoją liczną reprezentację miała Drużyna ZHP Gorzowskie Wodniaki. Z Popowa pod Skwierzyną przybył długoletni członek PTTK i Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego w Skwierzynie Władysłąw Pachowicz. Gorzowskie Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego było reprezentowane przez Barbarę Zwolińską, Dorotę Ciołkę Wiśniewską, Renatę Ostrzeniewską, Michała Klisińskiego i Andrzeja Nawojczyka. Gościem honorowym wydarzenia był Lubuski Kurator Oświaty Mariusz Biniewski, który objął swoim Patronatem Grę. Pierwszym, symbolicznym miejscem na szlaku Gry była kwatera Powstańców Wielkopolskich na cmentarzu świętokrzyskim. Uczestnicy Gry poznali historię założonej w 1946 r. kwatery, oraz informacje o Powstańców spoczywających poza kwaterą na gorzowskich nekropoliach. Opracowana na tegoroczną edycję Gry trasa prowadziła do miejsc związanych z Powstańcami Wielkopolskimi a jednocześnie zasłużonymi Pionierami Gorzowa pełniącymi ważne w mieście funkcje w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej. Przybliżenie ich historii miało również na celu wprowadzenie w klimat nadchodzącej 80 rocznicy objęcia władzy w mieście przez polską administrację. Pierwszym z tych miejsc był budynek urzędu miasta oraz pobliska kamienica przy ul. Pionierów – obecnie siedziba m.in. oddziału NFZ, w której pracował pierwszy zarząd miejski z Prezydentem Miasta w latach 1945 – 1947 – byłym Powstańcem Wielkopolskim Piotrem Wysockim na czele. Następnym kamienica przy ul. Dzieci Wrzesińskich przy skrzyżowaniu z ulicą Sikorskiego, która była pierwszą siedzibą Sądu Okręgowego w Gorzowie, którego organizatorem i pierwszym prezesem w latach 1945-1950 był doświadczony wielkopolski sędzia Teofil Krych, który również walczył w Powstaniu Wielkopolskim. Na trasie prowadzącej do strzelnicy LOK uczestnicy Gry poznali jeszcze jedno miejsce związane z Powstańcem Wielkopolskim Tadeuszem Begierem, siedzibę Komendy Straży Pożarnej przy ul. Dąbrowskiego. Tadeusz Begier był komendantem Straży Pożarnej w Gorzowie od maja 1945 r. Życiorysy tych zasłużonych Pionierów Gorzowa a jednocześnie Powstańców Wielkopolskich zostały przybliżone podczas Gry. To tylko kilka z bardzo wielu miejsc w naszym mieście, które staramy się sukcesyjnie pokazywać i przybliżając historie związanych z nimi Powstańców Wielkopolskich podczas kolejnych edycji Gry. W strzelnicy LOK przy ul. Kosynierów Gdyńskich, do której prowadziła trasa uczestnicy Gry mogli pod okiem instruktorów sprawdzić swoje umiejętności w konkurencji na celność. Szczególne podziękowania w tym miejscu kieruję do Vice-prezesa Zarządu Regionalnego LOK Mariana Piątkowskiego, oraz Andrzeja Piątkowskiego, który w mundurze Powstańca Wielkopolskiego po zakończeniu konkurencji sprawnościowej w LOK towarzyszył uczestnikom Gry w trasę powrotną do Muzeum Lubuskiego im. Jana Dekerta przy ul. Warszawskiej i wziął udział w ostatnim etapie wydarzenia.
Grę zorganizowało Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego wspólnie z Muzeum Lubuskim im. Jana Dekerta w Gorzowie przy wsparciu Oddziałów Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie i Poznaniu, które przekazały nagrody dla uczestników wydarzenia w postaci edukacyjnych gier planszowych, oraz publikacji płyt CD o tematyce historycznej. Wyróżniono nimi uczestników, którzy wykazali się celnością w konkurencji sprawnościowej na strzelnicy LOK (ex-equo 2 uczestników zdobyło taką samą liczbę punktów zajmując pierwsze miejsce). Wręczone zostały również drobne upominki w postaci pakietów z materiałami promocyjnymi Gorzowa Wielkopolskiego. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęli poza Lubuskim Kuratorem Oświaty również Prezydent Miasta Gorzowa Wielkopolskiego Jacek Wójcicki i Wojewoda Lubuski Marek Cebula.
Była to już czwarta edycja Gry Terenowej „Śladem Powstańców Wielkopolskich” i jako wydarzenie cykliczne Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego planuje już kolejne edycje Gry, której tegoroczna odsłonę zrealizowano w ramach projektu pt. „Powstaniec Wielkopolski i pierwszy Prezydent Gorzowa Piotr Wysocki przewodnikiem po pionierskiej historii i kulturze Miasta” został dofinansowany przez Miasto Gorzowa Wielkopolskie”.

Autor jest prezesem Koła TPPW w Gorzowie Wlkp.

Michał Klisiński

Wystawa upamiętniając zasłużonych Wielkopolan i Pionierów Gorzowa Wielkopolskiego oraz mieszkańców Zdroiska (gmina Kłodawa koło Gorzowa) Agnieszkę i Michała Sobczak

25 października 2024 r. o godz. 17 w Gminnej Bibliotece Publicznej w Kłodawie oficjalnie otwarta została wystawa upamiętniająca Agnieszkę i Michała Sobczak. Ekspozycja składa się z 13 plansz, prezentujących reprodukcje oryginalnych zdjęć i dokumentów. Ukazują one losy upamiętnianych zarówno jako uczestników ważnych wydarzeń historycznych, w tym Powstania Wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej – Michał Sobczak oraz codziennej walki o przetrwanie w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych Auschwitz Birkenau II i Flossenburg – Agnieszka Sobczak, ale również jako mieszkańców Gorzowa i Zdroiska. Ważną część wystawy stanowią plansze z fotografiami i opisami nadania Medalu Niepodległości i Wielkopolskiego Krzyża Powstańczego Michałowi Sobczakowi oraz Krzyża Oświęcimskiego, którym została odznaczona Agnieszka Sobczak za heroiczna postawę podczas uwięzienia w obozach koncentracyjnych.

Wystawa została przygotowana staraniem Gorzowskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 „Gorzów i okolice” we współpracy z Gminną Biblioteką Publiczną w Kłodawie, sołectwem Zdroisko oraz Nadleśnictwem Kłodawa, dzięki któremu udało się upamiętnić Agnieszkę i Michała Sobczaków, również jako Pionierów Dyrekcji Lasów Państwowych w Gorzowie tablicą na jednej ze ścian Izby Tradycji Kulturowych w Zdroisku marcu br.

Na wernisażu wystawy Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego reprezentowała – Wiceprzewodnicząca Anna Kozak, Bibliotekę kierownik tej instytucji Monika Piątek, Lasy Państwowe – Zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Kłodawa Tadeusz Szyszko, Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego w Gorzowie Wielkopolskim – Zarząd w składzie Barbara Zwolińska, Dorota Ciołka – Wiśniewska, Michał Klisiński i Andrzej Nawojczyk, oraz działający w Koła Mirosław i Danuta Ratajczak. Honorowym gościem wydarzenia był krewny Michała Sobczaka Szymon Wiemann, dbający o zachowanie pamięci o członkach rodziny. Po krótkim powitaniu gości i wprowadzeniu w tematykę wystawy, które wygłosił prezes koła Michał Klisiński, uczestnicy wydarzenia obejrzeli ekspozycję. Już po obejrzeniu wystawy goście długo wymieniali się refleksjami jakie nasunęły prezentowane materiały.
W okresie prezentacji wystawy planowane są spotkania w Bibliotece z młodzieżą szkół w Kłodawie i pobliskich Różankach jako ważny element edukacji regionalnej wpisujący się w kontekst zbliżającego się Święta Odzyskania przez Polskę Niepodległości – 11 Listopada, Święta Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego – 27 grudnia oraz 80 rocznicy oswobodzenia obozu Auschwitz.

AGNIESZKA SOBCZAK (Kujawa z d. Berlak)

urodziła się 18.12.1909 r.  w Polskich Olędrach k. Koźmina Wielkopolskiego w wielkopolskiej od wielu pokoleń rodzinie Berlak. Wraz z pierwszym mężem Stefanem Kujawą przed II wojną światową zamieszkała w Poznaniu (Stefan Kujawa zginął w lutym 1945 r. w walce o Cytadelę w Poznaniu). W sierpniu 1940 r. Agnieszka Sobczak została aresztowana przez Niemców pod zarzutem słuchania zakazanej radiostacji (prawdopodobnie BBC) i osadzona w więzieniu dla kobiet w Fordonie. Stamtąd w lutym 1943 r. trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz II- Birkenau Przebywała w nim do października 1944 r. kiedy została przewieziona podobozu pracy przymusowej w fabryce zbrojeniowej w Dreźnie będącego częścią KL Flossenburg. Wolność odzyskała w maju 1945 r. w czeskich Litomierzycach dokąd Niemcy „ewakuowali” kobiety z obozu. Z Czech Agnieszka Sobczak przedostała się do Gorzowa, gdzie osiedliła się w lipcu 1945 r. jej siostra z mężem. Podjęła pracę w Dyrekcji Lasów Państwowych. W 1954 r. wyszła za mąż za wdowca Michała Sobczaka. Około 1962 r. oboje przeprowadzili się do Zdroiska i zamieszkali w domu przy ul. Źródlanej 20. W 1968 r. Agnieszka Sobczak przeprowadziła się do siostry do Konina. Pod koniec życia została odznaczona ustanowionym w 1985 r.  Krzyżem Oświęcimskim, którym honorowano osoby więzione w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych za ich heroiczną postawę i ofiarę jaką ponieśli. Zmarła 5.10. 1990 r. w Koninie i tam została pochowana w grobie rodzinnym. 

MICHAŁ SOBCZAK (z d. Wiemann)

urodził się 24.08.1898 r. w Brzeźnie, pow. Wągrowiec, jako Michał Wiemann, syn Andrzeja Wiemanna i Marcjanny Sobczak. Jego dziadek  był kolonistą niemieckim. On i jego dwaj bracia Józef i Antoni brali udział w walkach o niepodległość Polski. Uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim jako ochotnik w walkach o Budzyń, Chodzież i Szubin. Od 25.02.1919 r. z przydziałem do 5 kompanii II batalionu 4 Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszego 58 Pułku Piechoty). Walczył o niepodległość Polski i ustalenie jej granic w wojnie polsko-bolszewickiej m.in. w bitwie pod Bobrujskiem. Był członkiem Związku Weteranów Powstań Narodowych 1914-1918 i Związku Powstańców Wielkopolskich. W 1945 r. podjął pracę w Lasach Państwowych w Gorzowie. W tym czasie został wdowcem po śmierci pierwszej żony Marianny. Od 1946 r. był członkiem Gorzowskiego Koła Związku Powstańców Wielkopolskich a od 1957 r. ZBOWiD-u. Pod presją zmienił niemieckobrzmiące nazwisko Wiemann na rodowe nazwisko matki. Ok. 1962 r. z żoną Agnieszką Sobczak zamieszkał w Zdroisku przy ul. Źródlanej 20. Za udział w walkach o niepodległość Polski odznaczony Medalem Niepodległości dnia 8.11.1937 r. i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym dnia 28.12.1957 r. Zmarł 13.01.1964 r. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wielkopolskim. W 2020 roku Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie sfinansował nowy nagrobek.

Dorota Ciołka-Wiśniewska

IV Gra terenowa historyczno-profilaktyczna.
Śladami zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego
i ciekawostek o Starym Polichnie
-dbamy o zdrowie, historię i tradycję.

Naturalnie profilaktycznie. Spotkanie 5. Stare Polichno odbyło się 10 października 2024 r, w Starym Polichnie
i przeszło już do historii.

Z wielką przyjemnością i zaszczytem przyjęliśmy zaproszenie od Wójta Gmina Santok do połączenia sił wspólnej organizacji IV Gry terenowej historyczno-profilaktycznej w Starym Polichnie. Śladami zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego łącząc inicjatywę z działaniem – Naturalnie profilaktycznie. Spotkanie 5. Stare Polichno. Pana Józefa Ludniewskiego – wójta Gminy Santok reprezentowała Pani Alicja Cierach-sekretarz Gminy Santok.
Dziękujemy za objęcie patronatem honorowym Panu Markowi Cebuli-Wojewodzie Lubuskiemu oraz Panu Mariuszowi Biniewskiemu – Lubuskiemu Kuratorowi Oświaty oraz Instytutowi Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie i Instytutowi Pamięci Narodowej w Poznaniu.
Dziękujemy z objęcie patronatem medialnym:
TVP3 Gorzów Wielkopolski
Radio Gorzów 95,6 FM
Radio Zachód
Każda gra terenowa była inna. W poprzednich latach ćwiczyliśmy różne kompetencje czyli umiejętności i sprawności. W tym roku postawiliśmy na edukację oraz profilaktykę. Ciekawostki o Starym Polichnie, Powstaniu Wielkopolskim i zdrowym stylu życia opowiadali: Dorota Ciołka-Wiśniewska, Stanisława Dymidziuk, Zbigniew Rudziński oraz Krzysztof Korsak. Program był bardzo bogaty i interesujący, a ofertę skierowaliśmy do uczestników w każdym wieku. Organizacja miała charakter panelowy, aby zapewnić każdemu z uczestników swobodę wyboru najbardziej interesującego go panelu.
Naszą Grę terenową rozpoczęliśmy doniośle i z szacunkiem dla wszystkich Powstańców. Start: Tablica upamiętniająca porucznika Franciszka Manieckiego, powstańca wielkopolskiego, pioniera i wieloletniego sołtysa wsi (Stare Polichno, róg ulicy Szkolnej i Lipowej). Minutą ciszy i zapaleniem znicza  oddaliśmy  hołd dla walczących o wolność Ojczyzny. Imponujący i bardzo wzruszający taniec z flagami biało-czerwonymi wykonały uczennice z santockiej szkoły pod kierunkiem pani Marzeny Dopierały.
Po zakończeniu części oficjalnej w sali wiejskiej czekał na uczestników gry terenowej niestrudzony Pan Zbigniew Rudziński – człowiek, który o historii i przyrodzie regionu wie chyba wszystko. Pan Zbigniew zabrał obecnych na wirtualny spacer po okolicy, opleciony ciekawymi opowieściami.
Śladami zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego czyli o drodze powstańców ku wolności i wędrówce z Wielkopolski na Ziemie Zachodnie opowiadała Pani Dorota Ciołka-Wiśniewska. Choć czasu brakowało a gospodyni musiała podzielić się nim z pozostałymi prelegentami.
Do opowieści o historii szkoły w Starym Polichnie oraz na Ławeczkę Stanisławy i Bronisława Piotrowiczów zaprosiła nas Pani Stanisława Dymidziuk wraz z Klubem Senior. Było merytorycznie, ale z elementem zabawy, cukierki i pamiątkowe zdjęcia. Pani Stanisława pięknie opowiadała o naszej szkole. Obecni mówili, że można jej słuchać bez końca. Nawet ci, którzy nigdy nie chodzili do naszej szkoły, poczuli się jak jej uczniowie.
Stację gier dla najmłodszych zorganizowali wolontariusze ze Stowarzyszenia Przyjaciół Gminy Santok ,,Pomocna Dłoń” wraz z Panią Hanną i Panem Zbigniewem Rudzińskimi. Było bardzo ciekawie i angażująco. Dzieciaki nie chciały zakończyć tego panelu.
Wolontariusze i harcerze wspólnie z panem Ireneuszem Kucnerem i Gośćmi wybrali się na cmentarz w Starym Polichnie, aby zapalić znicz na grobie powstańca porucznika Franciszka Manieckiego. Gest ten miał symbolizować szacunek dla żołnierzy i ochotników poległych w Powstaniu Wielkopolskim.
O tym co słychać w świecie falerystyki opowiedzieli wszystkim zainteresowanym bracia Maciej i Marcel Pławscy- młodzi mieszkańcy naszej miejscowości. W trakcie panelu chłopcy pokazali również odznaczenia i medale, które zgromadzili w swojej bogatej kolekcji.
Meta:  na zakończenie  i  podsumowanie gry otrzymaliśmy zaproszenie do Gospodarstwa Agroturystycznego Młyn na Skraju Lasu w Starym Polichnie. Tam czekał na nas kolejny zaproszony przez organizatorów Gość Pan Krzysztof Korsak z interesującym wykładem profilaktycznym -,,Jak żyć, by się nie zmarnować. Czyli o uzależnieniach, nawykach i hejcie”. Wszyscy słuchali go z zaciekawieniem, a niektórzy nawet ze zdziwieniem. Po wykładzie nie przestawali pytać, kiedy jeszcze Pan Krzysztof do nas przyjedzie… Oczywiście to nie koniec niespodzianek, ponieważ Borys Wołk i jego tata przygotowali stanowisko dotyczące edukacji dla bezpieczeństwa i opowiadali, jak wspólna pasja może łączyć ojca i syna.
W bufecie czekały na nas pyszne ciasta przygotowane przez najlepsze gospodynie i pieczone kiełbaski zakupione przez Gminę Santok oraz wiele innych atrakcji.
Oj, 10 października 2024 r. zadziało się w naszym Starym Polichnie. Dzisiaj pozostały piękne i bogate wspomnienia, dobre relacje, refleksja oraz wiedza, którą nabyliśmy w czasie spotkań panelowych.
Bogata i ciekawa oferta różnych działań sprawiła, że Gra terenowa zgromadziła i połączyła kilka pokoleń miłośników historii, profilaktyki oraz przyjaciół Powstania Wielkopolskiego i Starego Polichna – ponad 150 osób. Gospodarze oraz  mieszkańcy Starego Polichna i okolic postarali się, aby wszyscy Goście poczuli się zaopiekowani, bezpieczni i  nakarmieni. Przy organizacji takich wydarzeń wsparciei praca ze strony Stare Polichno – Sołectwo, sołtyski Marii Pawlak oraz Klubu Senior + jest zawsze cennym bogactwem dla organizatorów. O gościnności mieszkańców Starego Polichna i zaprzyjaźnionych pań gospodyń z sąsiednich miejscowości  opowiadane są już całe historie. Wszystkie ciasta, owoce, słodycze
i kiełbaski znikały ze stołów w mgnieniu oka. To znak, że jedzenie było pyszne i podarowane od serca. Szacunek dla wszystkich osób, które wykarmiły taką ilość uczestników i panowały nad porządkiem oraz bezpieczeństwem.
Serdeczne podziękowania kierujemy do wszystkich partnerów wydarzenia oraz przyjaciół-niestrudzonych i zawsze w gotowości do pomocy: Marzeny Dopierały, Klaudii Szafrańskiej, Edyty Gulajew, Ireneusza Kucnera i Patrycja Korejwo. Wolontariusze z Pomocna Dłoń to najbardziej pracowici młodzi ludźie jakich znam. Zawsze można na nich liczyć:)
Z ogromną przyjemnością gościliśmy nauczycieli i uczniów:
Szkoła Podstawowa w Santoku
Szkoła Podstawowa w Janczewie
Szkoła Podstawowa w Lipkach Wielkich
Świetlica Podwórkowa Polichnianka
Świetlica Podwórkowa Lipkowianka
Świetlica Podwórkowa Gralewianka.
Klub Senior + z Płomykowa i Renatę Szostak
Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego z Gorzowa Wielkopolskiego
i  Skwierzyny.

Dziękujemy wszystkim za Waszą obecność, aktywny udział oraz kulturę osobistą
i uśmiechnięte twarze:)
Do zobaczenia za rok:)
Zadanie dofinansowane ze środków Gminnego Programu Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii  dla Gminy Santok na lata 2022 – 2025.

Zdjęcia: uczestnicy wydarzenia
Koordynatorka wydarzenia
i autorka tekstu jest członkiem
Koła TPPW w Gorzowie Wlkp.

Michał Klisiński

Śladami Powstańca Wielkopolskiego i pierwszego Prezydenta Miasta w latach 1945-47 Piotra Wysockiego i Pionierów Gorzowa do Piły i na ziemię wągrowiecką – wyjazd studyjny

W sobotni poranek 28 września 2024 r. grupa 42 osób, członkowie Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego w Gorzowie Wielkopolskim „Gorzów i Okolice” oraz Stowarzyszenia Pionierów Miasta do których dołączyli niezrzeszeni pasjonaci lokalnej historii wyruszyła autokarem „Śladami Powstańca Wielkopolskiego i pierwszego Prezydenta Miasta w latach 1945-47 Piotra Wysockiego i Pionierów Gorzowa do Piły i na ziemię wągrowiecką”.

Pierwszym miejscem na szlaku była Izba Tradycji Kultur w podgorzowskim Zdroisku, w której z inicjatywy Gorzowskiego Koła TPPW i Rady Sołeckiej na czele z Sołtysem Szymonem Łabudą w marcu bieżącego roku odsłonięto tablicę upamiętniającą Pionierów Gorzowa i późniejszych mieszkańców Zdroiska Powstańca Wielkopolskiego i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej Michała Sobczaka i jego żonę byłą więźniarkę niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych Auschwitz Birkenau i Flossenburg Agnieszkę Sobczak. Dzięki uprzejmości Sołtysa Łabudy, który dołączył wraz z dwójką mieszkańców Zdroiska do autokarowej wycieczki, uczestnicy wyjazdu zwiedzili Izbę i obejrzeli zgromadzone w niej niezwykle cenne eksponaty związane z historią tej miejscowości i jej mieszkańców.
W Pile w imieniu władz samorządowych uczestników wyjazdu oficjalnie powitał w Muzeum Stanisława Staszica Sekretarz Miasta Roman Szarzyński. Następnie pracownicy tej placówki oprowadzili gorzowską grupę po ekspozycji stałej z artefaktami związanymi z najwybitniejszym mieszkańcem Piły Stanisławem Staszicem oraz wystawie czasowej, na której były prezentowane colage fotograficzne. Po zwiedzeniu Muzeum dla uczestników przygotowana została kawa i herbata, oraz materiały promocyjne Piły. Był również czas na krótką rozmowę z Panem Sekretarzem.
Następnie z rzecznikiem prasowym Urzędu Miasta w Pile uczestnicy wyjazdu udali się na cmentarz komunalny, na którym po chwili zadumy i modlitwy nad grobem pierwszego Prezydenta Gorzowa złożona została wiązanka kwiatów w imieniu Przewodniczącego Rady Miasta Gorzowa Wielkopolskiego Roberta Surowca i Radnych.
Udając się z Piły na ziemię wągrowiecką udało się zwiedzić na trasie unikatowy zabytek techniki jakim jest parowozownia i stacja węzłowa Wyrzyskiej Kolei Wąskotorowej o szerokości szyn zaledwie 600 mm w Białośliwiue. Historia tego obiektu sięga 1895 r. i wyruszają obecnie z tej stacji składy kolejki przewożące turystów na niedługim odcinku ok. 4 km w jedną stronę.
W Wągrowcu gorzowska grupę powitała Pani Kinga Babicz Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2, placówki która od wielu lat współpracuje ze gorzowską szkołą o tym samym numerze oraz przewodnik i pracownik Muzeum Regionalnego Pan Marcin Moeglich.
Zwiedzanie Wągrowca z posiadającym niewyczerpany zasób wiedzy o historii lokalnej przewodnikiem Marcinem Moeglichem gorzowska grupa rozpoczęła od serca każdego Miasta – rynku. Następnie w surowych murach pocysterskiego klasztoru w Wągrowcu uczestnicy wyjazdu poznali historię tego zbudowanego na przełomie XIV i XV w. obiektu sakralnego. Przeniesienie w czasy znacznie bliższe umożliwiło z kolei zwiedzanie wystawy czasowej przedmiotów codziennego użytku z okresu PRL prezentowana w Muzeum Regionalnym w Wągrowcu, a także towarzyszące jej ekspozycje pokonkursowe twórczości miejscowej młodzieży.
Unikatową w skali regionu i kraju budowlą, którą uczestnicy wyjazdu mogli zobaczyć i poznać jej historię była Piramida Łakińskiego, grobowiec o kształcie strzelistej piramidy, w której został pochowany po śmieci w 1845 r. rotmistrz Franciszek Łakiński – żołnierz napoleoński i Armii Księstwa Warszawskiego, właściciel majątku w Wągrowcu, który przekazał w testamencie na rzecz lokalnej społeczności.
Uczestnicy wyjazdu poznali również historię pułkownika Ignacego Wegnera, gorzowianina od 1945 r,, który za zasługi w walce o Wągrowiec z Niemcami podczas Powstania Wielkopolskiego został uhonorowany nadaniem imienia jednej z ulic tego Miasta.
Ostatnim miejscem na trasie było Tarnowo Pałuckie, w którym urodził się pierwszy starosta gorzowski Florian Kroenke. Niepozorna bryła do niedawna najstarszego na ziemiach polskich zachowanego drewnianego kościoła w tej miejscowości skrywała niezwykłe malowidła świętych i postaci biblijnych pokrywające w pełni ściany i sufit tej budowli. Uczestnicy wyjazdu oglądając piękne elementy sztuki sakralnej poznali historię tego cennego zabytku z 1370 r., w którym chrzest przyjął wspomniany Florian Kroenke.
Mając w pamięci wrażenia z pobytu w gościnnej Pile i ziemi wągrowieckiej, historii tych miejsc, w której zapisał się pierwszy Prezydent Gorzowa Piotr Wysocki, pierwszy starosta gorzowski Florian Kroenke, pułkownik Ignacy Wegner, a także wielu z późniejszych Pionierów Gorzowa, których wszystkich wymienić nie sposób, gorzowska grupa wyruszyła w drogę powrotną do Gorzowa Wielkopolskiego.

Autor jest prezesem Koła TPPW W Gorzowie Wlkp.

Michał Klisinski

Upamiętnienie świadków historii i pionierów Dyrekcji Lasów Państwowych w Gorzowie Wielkopolskim Michała i Agnieszki Sobczak w Zdroisku 

W deszczowej aurze, ale z licznym udziałem mieszkańców Zdroiska w gminie Kłodawa i zaproszonych gości, odbyła się w piątek 22 marca 2024 r. uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej dawnych mieszkańców Zdroiska – Powstańca Wielkopolskiego i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej Michała Sobczaka i jego żonę Agnieszkę Sobczak, ofiarę represji w niemieckich, nazistowskich obozach koncentracyjnych w Auschwitz II Birkenau i Floosenburgu.
Z inicjatywą wykonania tablicy pamiątkowej i zorganizowania uroczystości upamiętniającej dawnych mieszkańców Zdroiska wystąpiło Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim we współpracy z Sołectwem Zdroisko. Do wsparcia tej cennej inicjatywy udało się pozyskać darczyńców (fundatorów) instytucjonalnych: Nadleśnictwo Kłodawa (współorganizator), Gminę Kłodawa, Kostrzyńsko – Słubicką Specjalną Strefę Ekonomiczną, Powiat Gorzowski i prywatnie Tadeusza Jędrzejczaka – członka Zarządu Województwa Lubuskiego.
Uroczystość rozpoczął sygnał z trąbki leśniczego. Następnie w podniosłej atmosferze odegrany został hymn Polski. Odsłonięcia tablicy dokonali, z udziałem przybyłych krewnych upamiętnianych mieszkańców, nadleśniczy Tomasz Kalembkiewicz, wójt Kłodawy Anna Mołodciak, sołtys Zdroiska Szymon Łabuda, Tadeusz Jędrzejczak i Prezes Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim Michał Klisiński.
W uroczystości uczestniczyli również: Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim Józef Kruczkowski, Prezesi Kół Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Skwierzynie Walenty Kulik i w Witnicy Marian Piątkowski, oraz reprezentujące Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim Barbara Zwolińska, Dorota Ciołka -Wiśniewska, Renata Ostrzeniewska i Jerzy Sygnecki. Gośćmi honorowymi uroczystości byli krewni braci Michała Sobczaka, w tym niestrudzony kustosz pamięci rodzinnej Szymon Wiemann, córki sióstr Agnieszki Sobczak Ewa Dybiona i Lidia Lamczyk oraz Pani Maria Błachuta, która jako dziecko bywała ze swoimi rodzicami i rodzeństwem u Państwa Sobczak w Zdroisku i udostępniła zdjęcia z tamtego okresu.
Uroczystości towarzyszyła wystawa pamiątek, zdjęć, dokumentów i odznaczeń upamiętnianych mieszkańców w Izbie Tradycji Kultur w Zdroisku. Po obejrzeniu wystawy i wysłuchaniu krótkiej prelekcji Prezesa Gorzowskiego Koła TPPW 1918-1919 przybliżającej ich historię, uczestnicy uroczystości mogli przy specjalnie przygotowanym żurku, bigosie, kawie i pysznych ciastach porozmawiać oraz podzielić się wspomnieniami o Michale i Agnieszce Sobczak.
Serdeczne podziękowania należą się członkom Rady Sołeckiej z Sołtysem Szymonem Łabudą oraz mieszkańcom Zdroiska za organizację i przygotowanie oprawy uroczystości.

Biogramy:

MICHAŁ SOBCZAK (Wiemann) urodził się 24.08.1898 r. w Brzeźnie, pow. Wągrowiec, jako Michał Wiemann, syn Andrzeja Wiemanna i Marcjanny Sobczak. Jego dziadek był kolonistą niemieckim spod Monachium. On i jego dwaj bracia Józef i Antoni brali udział w walkach o wolność i niepodległość Polski. Od 06.01.1919 r. uczestniczył jako ochotnik w walkach o Budzyń i Szubin oraz w bitwie pod Radwankami. Od 25.02.1919 r. z przydziałem do 5 kompanii II batalionu 4 Pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszego 58 Pułku Piechoty, który jako formacja został odznaczony Orderem Virtuti Militari za udział w wojnie polsko-bolszewickiej). Od 08.08.1919 do 17.07.1921 r. uczestniczył w wojnie polsko bolszewickiej. W Dwudziestoleciu Międzywojennym mieszkał w Poznaniu. Od 05.10.1933 r. był członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich. Przed czerwcem 1945 r. przybył z pierwszymi grupami polskich osadników do Gorzowa Wielkopolskiego, gdzie podjął pracę w Lasach Państwowych. W tym czasie zmarła jego pierwsza żona Marianna. Jako pionier tworzonej Dyrekcji Lasów odbierał z dworca w Gorzowie w lipcu 1945 r. Włodzimierza Korsaka. Od 1946 r. był członkiem Gorzowskiego Koła Związku Powstańców Wielkopolskich a od 1957 r. ZBOWiD-u. Pod wywieraną presją zmienił niemieckobrzmiące nazwisko Wiemann na panieńskie nazwisko matki „Sobczak”. Ok. 1962 r. z drugą żoną Agnieszką Sobczak przeprowadził się z Gorzowa, gdzie wspólnie mieszkali do Zdroiska. Za udział w walkach o niepodległość Polski odznaczony Medalem Niepodległości nr 29334 (nadanie z 8.11.1937r.) i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (Uchwała Rady Państwa nr: 12.28-0.975 z dnia 28.12.1957 r.). Pochowany na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wielkopolskim, kwatera 01A rząd 14 grób 5. W 2020 roku Oddział Instytutu Pamięci Narodowej sfinansował renowację nagrobka Michała Sobczaka.

AGNIESZKA SOBCZAK (z domu Berlak) urodziła się 18.12.1909 r. w Polskich Olędrach k. Koźmina Wielkopolskiego. Wraz z pierwszym mężem Stefanem Kujawą przed II wojną światową zamieszkała w Poznaniu (Stefan Kujawa zginął w lutym 1945 r. w walce o Cytadelę w Poznaniu). W sierpniu 1940 r. Agnieszka Sobczak została aresztowana przez Niemców pod zarzutem korzystania z radioodbiornika i słuchania rozgłośni radiowych oraz osadzona w więzieniu dla kobiet w Fordonie. Stamtąd w lutym 1943 r. trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz II – Birkenau Przebywała w nim do października 1944 r. kiedy została przewieziona podobozu pracy przymusowej (niewolniczej) w fabryce zbrojeniowej w Dreźnie będącego częścią obozu koncentracyjnego Flossenburg. Wolność odzyskała dopiero 8 maja 1945 r. w czeskich Litomierzycach dokąd Niemcy „ewakuowali” więźniarki. Stamtąd przybyła do Gorzowa, gdzie osiedliła się już jej siostra z mężem i podjęła pracę w tworzonej w mieście Dyrekcji Lasów Państwowych. W 1954 r. wyszła za mąż za Michała Sobczaka. W Gorzowie mieszkała przy ul. Dąbrowskiego 16 a następnie przy ul. Okrzei 7. Około 1962 r. z mężem przeprowadziła się do Zdroiska i zamieszkała w domu przy ul. Źródlanej 20 (w tamtym czasie ul. Źródlana 17) prowadząc tam gospodarstwo nastawione na hodowlę drobiu. Po śmierci męża pod koniec lat 60-tych przeprowadziła się do Konina. Agnieszka Sobczak została odznaczona ustanowionym w 1985 r. Krzyżem Oświęcimskim, którym honorowano osoby więzione w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych za ich heroiczną postawę i ofiarę jaką ponieśli. Zmarła 5 października 1990 r. w wieku 80 lat w Koninie.

Autor jest prezesem Koła TPPW W Gorzowie Wlkp.

 

 

 

Dariusz Poszwiński

Odsłonięcie Miejsca Pamięci Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca

Wybuch Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu, spowodował że w miejscowościach w Wielkopolsce, gdzie czekano na zmartwychwstanie naszej Ojczyzny zaczęły powstawać polskie władze i oddziały zbrojne – jedną z tych miejscowości był Zaborówiec, noszący wtedy jeszcze niemiecką nazwę Wilhelmsruch, położony był wówczas w północnej części powiatu wschowskiego i zamieszkały całkowicie przez Polaków.
W Kronice miejscowej szkoły zachował się zapis mówiący o organizacji oddziału Staży Ludowej w dniu 11 stycznia 1919 r. liczącego czternastu Powstańców Wielkopolskich, z których wielu walczyło na odcinku wolsztyńskim oraz w „Grupie Leszno”, gdzie pod Kaszczorem poległ jeden z nich. Sam Zaborówiec został obsadzony na początku lutego 1919 r. przez oddział Wojsk Wielkopolskich, a linia frontu walk stała się granicą Polski.
Inicjatywę upamiętnienia miejscowych Powstańców Miejscem Pamięci podjęło trzech ich potomków – wśród nich należący od 30 lat do naszego Towarzystwa Kolega. Znalazła ona poparcie wśród mieszkańców Zaborówca, władz Gminy Wijewo, osoby Starosty Leszczyńskiego oraz Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu.
Wspominany zapis kroniki szkolnej zamieszczono na tablicy edukacyjnej wraz z portretami Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca. Ich biogramy wraz z opisem działań powstańczych, znalazły się w specjalnym wydaniu gazety samorządu lokalnego „Wizji Lokalnej”, w opracowaniu Starosty Leszczyńskiego. Nie zapomniano o zamieszczeniu na tablicy kodu QR do tego wydawnictwa, aby mogli się z nim zapoznać liczni turyści zwiedzający tę, położoną w pięknej okolicy, miejscowość oraz uczestnicy turnusów w Domu Rekolekcyjnym Archidiecezji Poznańskiej, mieszczącym się na terenie dawnej Strażnicy Granicznej w Zaborówcu. Kamień pod obelisk na którym zmieszczono tablicę z nazwiskami
17 Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca ufundował właściciel miejscowej żwirowni. Uroczystość odbyła się w asyście oddziału Wojska Polskiego z garnizonu w Lesznie.  W czasie śpiewu Mazurka Dąbrowskiego wciągnięto flagę narodową na maszt, a wartę honorową przy Miejscu Pamięci pełnili żołnierze.
Uroczystego odsłonięcia pomnika dokonali Wójt Gminy Wijewo wraz ze Starostą Leszczyńskim oraz przedstawicielką Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu. Następnie został on poświęcony przez ks. proboszcza parafii pw. Jadwigi Śląskiej w Brennie. Salwą honorową Wojsko Polskie uczciło pamięć Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca. Liczne delegacje, w tym Kół TPPW z Siedlca i Włoszakowic, złożyły wiązanki kwiatów i zapalone znicze. Kolejna część uroczystości odbyła się sali wiejskiej. Tu głos zabrał Wójt Gminy Wijewo oraz przedstawicielka IPN w Poznaniu. Z kolei Starosta Leszczyński wygłosił prelekcję na temat „Zaborówiec też miał swoich Powstańców”. Zwieńczeniem uroczystości był koncert pt. „Chwała i Cześć Bohaterom”. Wypełniona po brzegi sala wiejska była dowodem na to, że Miejsce Pamięci Powstańców Wielkopolskich z Zaborówca świadczy i będzie świadczyło o dumie i pamięci o nich wśród jego mieszkańców.

Autor jest prezesem Koła TPPW w Siedlcu

Michał Klisiński
Andrzej Nawojczyk

Kolejny odnowiony pomnik nagrobny Powstańca Wielkopolskiego na cmentarzu w Gorzowie

W dniu 16 lutego 2024 r. na cmentarzu komunalnym w Gorzowie Wielkopolskim odbyły się uroczyste obchody 105 rocznicy zakończenia Powstania Wielkopolskiego. Organizatorem wydarzenia był Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie przy współpracy z Kołem Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie Wielkopolskim.
Uroczystość poprowadziła w imieniu Dyrektora Szczecińskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Marzena Szulc – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa. W wydarzeniu uczestniczyli: Radosław Wróblewski – Dyrektor Generalny Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim, Jan Kaczanowski – Przewodniczący Rady Miasta Gorzowa, Bartosz Kmita – Sekretarz Miasta, podpułkownik Krzysztof Słowik – Dowódca 151 Batalionu Lekkiej Piechoty 12 Wielkopolskiej Brygady WOT, reprezentujący dowódcę Garnizonu Skwierzyna mjr Marek Januszczak, Andrzej Jasiński – Komendant Straży Miejskiej w Gorzowie Wielkopolskim, oraz członkowie Gorzowskiego Koła TPPW 1918-19 – Barbara Zwolińska, Renata Ostrzeniewska, Dorota Ciołka-Wiśniewska, Grażyna Czarnecka, Andrzej Nawojczyk, Michał Klisiński i Grzegorz Kaczmarek, a także harcerze i harcerki z gorzowskich drużyn.
W pierwszej części uroczystości zaprezentowany został wyremontowany ze środków Oddziału IPN w Szczecinie nagrobek  Powstańca Wielkopolskiego i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej Marcina Kalmana. Po krótkim wprowadzeniu Pani Marzeny Szulc z IPN, głos zabrali: w imieniu Wojewody Lubuskiego Dyrektor Generalny LUW Radosław Wróblewski, Przewodniczący Rady Miasta Jan Kaczanowiski, oraz inicjator odnowienia pomnika nagrobnego Andrzej Nawojczyk Sekretarz Koła TPPW 1918-1919 w  Gorzowie. Następnie odmówiona została modlitwa pod przewodnictwem ks. kapelana por. Wojciech Nowak.
Kolejna część wydarzenia odbyła się przy pomniku nagrobnym Powstańca Wielkopolskiego Michała Sobczaka, który został odnowiony jako pierwszy na gorzowskim cmentarzu z dotacji IPN. Przy grobie głos zabrał krewny Michała Sobczaka Szymon Wieman oraz Michał Klisiński – prezes Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 w Gorzowie.
Uroczystość zakończyła się przy pomniku upamiętniającym Powstańców Wielkopolskich, pod którym uczestnicy wydarzenia oddali hołd i uczcili bohaterstwo uczestników tego zwycięskiego zrywu narodowo-wyzwoleńczego.

KALMAN Marcin (Kallman) ur. 01.08.1890 w Inowrocławiu, rodzice: Marcin, Katarzyna; stopień: starszy szeregowiec; Powstaniec Wielkopolski i weteran wojny polsko – bolszewickiej.
Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (w pierwszym gorzowskim terminie 28.12.1957) oraz także Medalem za Wojnę 1918-21 i Odznaką Wojsk Wielkopolskich.

Powstanie Wielkopolskie
Był ochotnikiem – brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od 05.01.1919 r. – walcząc na froncie północnym m.in. o miasto Inowrocław, Złotniki, Gniewkowo.
Oddział ppor. Cymsa zajął w Inowrocławiu koszary tzw. „czerwone” i w nich pomiędzy 7 a 11 stycznia sformował dwa bataliony piechoty, które przyjęły nazwę 1. i 2. Pułk Grenadierów Kujawskich. Już 11 stycznia 1 i 2 pułki grenadierów stoczyły zacięty, zwycięski bój o Złotniki Kujawskie.
Od 16 stycznia Pułki Grenadierów zostały połączone a na rynku w Inowrocławiu odbyła się przysięga wojskowa.
Z dniem 7 lutego 1919 roku pułk otrzymał nową nazwę: 5 Pułk Strzelców Wielkopolskich.
Pułk obsadza linię Opoki – Wielowieś – Płonkowo – Broniewo – Pszczółczyn pod Łabiszynem o długości około 50 km. Tu nie tylko odpiera skutecznie ataki przeważających sił nieprzyjaciela, wspomagane artylerią, lecz organizuje szereg wypadów w głąb pozycji wroga.

Wojna Polsko – Bolszewicka
Następnie od lata 1919 r. służył w V lub VI Batalionie Wojsk Kolejowych (z których został później utworzony 3 Pułk Wojsk Kolejowych) – w oddziale saperów kolejowych czyli w specjalistycznym rodzaju wojsk inżynieryjnych przeznaczonym do budowy, odbudowy, modernizacji i eksploatacji linii kolejowych oraz mostów na teatrze działań wojennych. Przeszedł szkolenie w zakresie służby wodnej, budowy kolei, mostów drewnianych, ustawianiu kafarów żelaznych i drewnianych.
Wraz z Batalionem walczył w wojnie polsko – bolszewickiej zależnie od potrzeb przesuwającego się frontu: a) albo nie pozostawiając nieprzyjacielowi ani jednego wagonu i parowozu, niszcząc doszczętnie wszystkie ważniejsze obiekty kolejowe, utrudniając tym samym nieprzyjacielowi pościg b) albo np. naprawiając mosty kolejowe na Dnieprze, wykonując szereg poważnych prac budowlanych jak: most na Bugu, średni i ostatni olbrzymi most na Prypeci, przekucie linii kolejowej Krasne-Złoczów-Tarnopol-Brzeżany, zbudowanie mostów przez Dniestr pod Chodorowem, przez Gniłą Lipę pod Rohatynem, przez Seret pod Tarnopolem. Zmarł 23.07.1967, pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Gorzowie przy ul. Żwirowej, kwatera 5A/9/18.

Janusz Sieroń

XI Spotkanie Rodzin Powstańczych w Potulicach

Po raz jedenasty, w sobotę 3 lutego 2024 r. spotkały się rodziny Powstańców Wielkopolskich w Potulicach. Na mogiłach powstańców znajdujących się na cmentarzu parafialnym zapłonęły znicze ustawione przez harcerzy, delegacje i rodziny Powstańców Wielkopolskich.Na uroczystość upamiętniającą bohaterów z Potulic, Żelic i okolicznych sołectw przybyli licznie zaproszeni goście. Samorząd Województwa Wielkopolskiego reprezentowała Agnieszka Grzechowiak wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Wielkopolskiego. Powiat Wągrowiecki reprezentował Tomasz Kranc Starosta Wągrowiecki. Delegacji Gminy Wągrowiec w imieniu Przemysława Majchrzaka Wójta Gminy przewodniczył Jerzy Łukaszczyk zastępca Wójta. Zarząd Oddziału Wielkopolskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19 reprezentował Roman Grewling. Społeczność lokalną reprezentowali: Izabela Wiśniewska dyrektor Szkoły Podstawowej im. Stanisława Staszica w Żelicach, Łukasz Wiatrowski wiceprezes Zarządu Powiatowego OSP RP w Wągrowcu, pwd. Jacek Śrama Komendant Hufca ZHP w Wągrowcu, Zbigniew Tomczak prezes Towarzystwa Miłośników Łekna, Bogdan Gajewski prezes Bractwa Strzeleckiego w Wągrowcu. Pierwszy raz w uroczystościach potulickich wzięła udział delegacja Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II z Prusiec pod przewodnictwem dyrektor Iwony Gruszki.
Uroczystości upamiętniające poległych bohaterów bitwy pod Radwankami zapoczątkowano mszą św. w intencji Powstańców Wielkopolskich, którą odprawił ks. Tomasz Kubiak. Przy pomniku Powstania Wielkopolskiego, od odśpiewania hymnu państwowego, rozpoczęła się druga część obchodów 105 rocznicy powstania. W asyście pocztów sztandarowych i warty honorowej wystawionej przez Grupę Rekonstrukcji Historycznej, delegacje władz samorządowych i instytucji oraz mieszkańcy złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze pamięci.
Po wspólnym zdjęciu przy pomniku i replice samochodu pancernego Ehrhard,t zebrani przeszli do świetlicy, gdzie Janusz Sieroń prezes Koła TPPW 1918/19 powitał i podziękował za przybycie na XI Spotkanie Rodzin Powstańców Wielkopolskich. Zebranym zaprezentowano dorobek Koła TPPW 1918/19 oraz podjęte działania i inicjatywy na rzecz upamiętnienia bohaterów Powstania Wielkopolskiego.
Podczas Spotkania Rodzin Agnieszka Grzechowiak wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Wielkopolskiego wręczyła Odznaki Honorowe „Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego Januszowi Sieroniowi, Andrzejowi Surdykowi. Odznakę dla Hufca ZHP Wągrowiec odebrał komendant Hufca pwd. Jacek Śrama. Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc uhonorował „Nagrodą Herbu Powiatu Wągrowieckiego” Jerzego Konwińskiego. W imieniu Zarządu Głównego TPPW 1918/19 Roman Grewling odznaczył Danutę Kitkowską-Sieroń Odznaką Honorową „Wierni Tradycji”.
Uroczystości zakończył występ Wiktorii Paszkiewicz. Dziewczynka zaśpiewała wiązankę pieśni patriotycznych wywołując u zebranych łzy wzruszenia i długotrwałą owację na stojąco.
Wspólne rozmowy, wspomnienia przy słodkim poczęstunku przygotowanym przez Stowarzyszenie Strzecha w Potulicach zakończyły uroczystości XI Spotkania Rodzin Powstańców Wielkopolskich.

Autor jest prezesem lokalnego Koła TPPW

 

Katarzyna Kozina 

Jubileusz w pakoskiej Szkole Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich

Dnia 5 stycznia 2024 roku społeczność Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Pakości uroczyście świętowała Dzień Patrona Szkoły oraz jubileusz 60-lecia istnienia placówki. W tym dniu odbywały się okolicznościowe apele różnych grup wiekowych oraz spotkania w klasach. Cała szkoła była pięknie udekorowana, zostały wystawione pamiątkowe kroniki, stworzone tematyczne gazetki ścienne, rozdawane okolicznościowe butony.
Jak co roku odbył się uroczysty przemarsz pocztu sztandarowego, delegacji, gości oraz społeczności szkolnej na cmentarz parafialny w Pakości przed pomnik upamiętniający poległych powstańców. Prezes Pakoskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego p. Małgorzata Dzióbkowska rozpoczęła ceremonię, a następnie wiceprezes p. Wiesław Kończal podkreślił ważność i istotę Powstania Wielkopolskiego dla państwa polskiego. Z kolei p. dr Róża Sielecka, zastępca burmistrza, przypomniała rolę jaką odegrało powstanie w historii naszego kraju i gminy. Kulminacyjnym momentem był apel poległych, po którym delegacje złożyły kwiaty przed pomnikiem.
Po wzruszającej ceremonii na cmentarzu parafialnym rozpoczęło się uroczyste celebrowanie jubileuszu 60-lecia w murach szkoły. Nauczyciele i uczniowie przygotowali niezwykły apel, podczas którego podziwiano występy wokalne, aktorskie i taneczne uczniów.
W dalszej części programu wyświetlono prezentację związaną z historią szkoły, zdjęcia oraz życzenia, które zostały przesłane w formie filmów wideo dla społeczności placówki od Ministry Edukacji p. Barbary Nowackiej, Rzeczniczki Praw Dziecka p. Moniki Hornej-Cieślak, wnuczki dowódcy kompanii pakoskiej w Powstaniu Wielkopolskim p. Bogny Poczekaj-Ryszczuk, nauczycieli, uczniów, przedstawicieli zaprzyjaźnionych placówek oświatowych i innych osób pragnących przekazać swoje gratulacje. Program zakończył polonez, a następnie głos zabrała wicedyrektor szkoły p. Magdalena Majchrzak-Tschurl, która odczytała akt ustanowienia Święta Patrona Szkoły z 1975 roku i podziękowała wszystkim za obecność. Na zakończenie głos oddano zaproszonym gościom. Przemawiali przedstawiciele władz samorządowych, w tym przewodnicząca Rady Miejskiej w Pakości p. Joanna Błaszak, zastępca burmistrza p. dr Róża Sielecka.
Kontynuacją uroczystości była msza święta odprawiona 6 stycznia 2024r. w kościele parafialnym pw. św. Bonawentury w Pakości w intencji Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich z okazji 60.rocznicy powstania oraz poległych i zmarłych powstańców oraz członków ich rodzin. Zwieńczeniem obchodów Święta Patrona Szkoły i jubileuszu 60-lecia istnienia placówki był Marsz na Orientację Szlakiem Powstańców Wielkopolskich na trasie Pakość- Kościelec-Pakość w dniu 13.01.2024r.

Autorka jest nauczycielem Szkoły Podstawowej
im. Powstańców Wielkopolskich w Pakości
i członkiem Koła TPPW

Arkadiusz Słabig

Powstańcze święto w Miałach (19 stycznia 2024 roku)

Cykliczne Święto Patrona Szkoły im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach w tym roku miało wyjątkowy wymiar ze względu na towarzyszące mu okoliczności. Mając na uwadze upamiętnienie 105. rocznicy walk powstańczych w Puszczy Noteckiej i 104. rocznicy przyłączenia południowej Wieleńszczyzny do Polski rozbudowano program uroczystości. Po nabożeństwie zorganizowano uroczysty przemarsz społeczności szkolnej wraz z zaproszonymi gośćmi przez Miały w honorowej asyście pojazdu pancernego „Kazimierz Grudzielski”, będącego własnością Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „Ehrhardt M17”. Jest to replika słynnego „pancernika” zdobytego przez żołnierzy wielkopolskich w Budzyniu w lutym 1919 roku.
Przed budynkiem szkoły odbył się Apel Pamięci przywołujący postaci bohaterów wielkopolskiej drogi do niepodległości. Dr hab. Rafał Reczek, dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, dr hab. Arkadiusz Słabig, prezes mialskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, Joanna Ignaszak, dyrektor Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Miałach i Elżbieta Rybarczyk, burmistrz Wielenia dokonali uroczystego odsłonięcia pomnika z inskrypcją o treści: „W hołdzie naszym przodkom, mieszkańcom Miałów, Mężyka i Białej, walczącym w latach 1918-1920 w ochotniczych oddziałach powstańczych, Armii Wielkopolskiej i Wojsku Polski. W 105. rocznicę walk powstańczych w Puszczy Noteckiej i w 104. rocznicę przyłączenia południowej części ziemi wieleńskiej do Polski. Miały 19 stycznia 2024 roku”. Budowę wskazanego obiektu sfinansowano dzięki wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, dotacji Fundacji Krystyny i Andrzeja Gawrońskich, a także ze środków własnych mialskiego Koła TPPW 1918-1919. W zaprojektowanie pomnika zaangażowali się dr hab. A. Słabig, Wojciech Chałupka (naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Poznaniu) i Anna Hekert (inspektor w OBUWiM IPN w Poznaniu). Wykonawstwem zajął się Zakład Kamieniarski Granit z Czarnkowa, kierowany przez Lucynę i Bogdana Nowaków.
Kolejnym etapem Święta Patrona była uroczysta akademia, podczas której głos zabrali: J. Ignaszak, E. Rybarczyk, dr hab. R. Reczek, Roman Grewling (wiceprezes Zarządu Oddziału Wielkopolskiego TPPW 1918-1919) i dr hab. A. Słabig. Po ich wystąpieniach uczniowie mialskiej szkoły, przygotowujący się pod kierunkiem Iwony Bajran, nauczycielki języka polskiego, przedstawili program artystyczny odwołujący się w swej treści do dziejów Powstania Wielkopolskiego. Inscenizacja spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem gości, rodziców i nauczycieli.
W finalnej części powstańczego święta zaproszeni goście zwiedzili w holu szkoły wystawę prac plastycznych zgromadzonych w ramach III Powiatowego Konkursu Plastycznego „A przez Wielkopolskę leci krzyk wolności”. Catering zapewnili Katarzyna Szymańska (Bistro nad Wodospadem) i Henryk Korpys, sołtys wsi Miały.
Słowa podziękowania kierujemy do wszystkich osób i instytucji, które zaangażowały się organizację powstańczego święta w Miałach i wsparły inicjatywę budowy pomnika.

Dr hab. Arkadiusz Słabig jest prezesem mialskiego Koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/19